Bộ đề thi học kì 1 môn Ngữ văn lớp 10 năm 2023 – 2024 (Sách mới) 22 Đề thi học kì 1 Văn 10 (Có ma trận, đáp án)

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

6,0

1

Kỳ Mạng

0, 75

2

Vẻ đẹp lòng nhân ái và trí tuệ

0, 75

3

Giải thích các hiện tượng tự nhiên

Giải thích nguồn gốc của vũ trụ

1, 5

4

Truyện Thần núi Tản Viên có chứa yếu tố của thần thoại sáng tạo vì: truyện bộc lộ khát vọng chinh phục tự nhiên và ước mơ về một cuộc sống tốt đẹp của con người.

1, 5

5

– Niềm tin ấy vẫn còn sức hấp dẫn đối với con người hiện đại, thể hiện qua các tín ngưỡng của nhân dân ta vẫn còn lưu giữ đến ngày nay như thờ sơn thần, thủy thần, thờ cá ông,… Có thể nói, người Việt ta vẫn có một niềm tin vô hình vào những vị thần chế ngự thiên nhiên, đặc biệt đối với những gia đình làm nông nghiệp.

– Tin vào sự tồn tại ở thế giới khác không phải là điều xấu, nếu điều đó làm cho bản thân chúng ta tốt hơn. Chỉ những kẻ dựa vào đó để trục lợi, lợi dụng niềm tin của người khác mới đáng lên án.

1.0

6

– Qua truyện Thần núi Tản Viên, người xưa bày tỏ ước mơ:

–Ước mơ về cuộc sống hạnh phúc hơn;

– Muốn kéo dài cuộc sống trần tục;

– Khát vọng chinh phục tự nhiên.

– Làm chủ thiên nhiên

0,5

II

VIẾT VĂN

Phân tích, đánh giá nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ Chiều đầu thu của Xuân Diệu

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài văn phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một bài thơ.

Có đủ các phần mở bài, thân bài, kết bài. Phần mở bài nêu được vấn đề nghị luận. Phân thân bài triển khai vấn đề nghị luận. Phần kết bài kết thúc vấn đề.

0,5

b. Xác định đúng vấn đề nghị luận: Nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ “Chiều đầu thu” (Xuân Diệu)

0,5

c. Triển khai vấn đề:

– Mở bài:

+ Giới thiệu tác giả Xuân Diệu, bài thơ “Chiều đầu thu”

+ Nêu nội dung khái quát cần phân tích, đánh giá: nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.

– Thân bài:

+ Xác định chủ đề, cảm hứng chủ đạo.

+ Phân tích, đánh giá các khía cạnh trong chủ đề và nghệ thuật của thơ:

sPhân tích một số nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm thơ ca theo đặc trưng thể loại:

. Chủ thể trữ tình (tác giả), dạng thức xuất hiện (chủ thể ẩn).

. Hình ảnh tả cảnh thiên nhiên chiều thu: “trên trời mây nhẹ tan”, “một ánh mờ”, “hoa di lăng – cánh vàng”, “cây cao lá thẫm”.

. Từ ngữ độc đáo: “nhào trộn”, “bỗng”, “ngây ngất”, “đung đưa”,…

. Biện pháp nghệ thuật: đảo ngữ, nhân hóa, so sánh…

. Nhịp thơ 3/1/3, 2/2/3, 4/3,..

s Đánh giá tác dụng của những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật trong việc thể hiện chủ đề của bài thơ (giao cảm với thiên nhiên)

-Kết bài:

+ Khẳng định lại một cách khái quát những nét đặc sắc về nghệ thuật và nét độc đáo về chủ để của bài thơ.

+ Nêu ý nghĩa của bài thơ đối với bản thân và người đọc

2,5

d. Chính tả, dùng từ, đặt câu: Đảm bảo quy tắc chính tả, dùng từ, đặt câu.

0,25

e. Sáng tạo:

+ Lập luận chặt chẽ, thể hiện được những suy nghĩ, cảm nhận của người viết về nét đặc sắc của bài thơ.

+ Có lí lẽ xác đáng, bằng chứng tin cậy lấy từ tác phẩm thơ

0,25

TT

Kĩ năng

Nội dung kiến thức / Đơn vị kĩ năng

Mức độ nhận thức

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

Tổng

% điểm

1

Đọc hiểu

Thần thoại ( Văn bản ngoài SGK)

2

2

1

1

60

2

Viết

Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ.

( Văn bản ngoài SGK)

1*

1*

1*

1*

40

Tổng

25%

45%

20%

10%

100

Tỉ lệ %

70 %

30%

TT

Kĩ

năng

Đơn vị kiến thức / Kĩ năng

Mức độ đánh giá

Số lượng câu hỏi theo mức độ nhận thức

Tổng %

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

1

Đọc hiểu

Thần thoại.

Nhận biết:

– Nhận biết được không gian, thời gian trong truyện thần thoại.

– Nhận biết được đặc điểm của cốt truyện, câu chuyện, nhân vật trong truyện thần thoại.

Thông hiểu:

– Phân tích được những đặc điểm của nhân vật; lí giải được vị trí, vai trò, ý nghĩa của nhân vật trong tác phẩm.

– Chỉ ra được ý nghĩa, tác dụng của đề tài, các chi tiết tiêu biểu, đặc trưng của truyện thần thoại; lí giải được mối quan hệ giữa đề tài, chi tiết, câu chuyện và nhân vật trong tính chỉnh thể của truyện thần thoại.

Vận dụng: Rút ra được bài học về cách nghĩ, cách ứng xử do văn bản gợi ra.

Vận dụng cao: Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của thông điệp, chi tiết, hình tượng,… trong tác phẩm theo quan niệm của cá nhân.

2 TL

2 TL

1TL

1TL

60

2

Viết

Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một bài thơ.

( Văn bản ngoài SGK)

Nhận biết:

– Giới thiệu được đầy đủ thông tin chính về tên tác phẩm, tác giả, thể loại,… của đoạn trích/tác phẩm.

– Đảm bảo cấu trúc, bố cục của một văn bản nghị luận.

Thông hiểu:

– Trình bày được những nội dung khái quát của đoạn trích/ tác phẩm văn học.

– Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm phù hợp. Phân tích được những đặc sắc về nội dung, hình thức nghệ thuật và chủ đề của đoạn trích/ tác phẩm.

– Kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm.

– Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Vận dụng:

– Nêu được những bài học rút ra từ đoạn trích/ tác phẩm.

– Thể hiện được sự đồng tình / không đồng tình với thông điệp của tác giả (thể hiện trong đoạn trích/ tác phẩm).

– Có cách diễn đạt độc đáo, sáng tạo, hợp logic.

Vận dụng cao:

– Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của nội dung và hình thức đoạn trích/ tác phẩm.

– Thể hiện rõ quan điểm, cá tính trong bài viết.

– Vận dụng hiệu quả những kiến thức Tiếng Việt lớp 10 để tăng tính thuyết phục, sức hấp dẫn cho bài viết.

1*

1*

1*

1 TL

40

Tổng

25%

45%

20%

10%

100

Tỉ lệ %

70 %

30%

Phần

Câu

Nội dung

Điểm

I

ĐỌC HIỂU

6.0

1

B

0.5

2

D

0.5

3

C

0.5

4

C

0.5

5

A

0.5

6

B

0.5

7

A

0.5

8

– Vì chỉ bản thân mình mới hiểu sâu sắc về chính mình: hiểu những điểm mạnh, điểm yếu; đặc điểm tính cách; giá trị đích thực… của mình.

1.0

9

– Thái độ, tình cảm của ông chủ quán dành cho chiếc ấm: Thấu hiểu, trân trọng, nâng niu, tự hào.

1.0

10

– Nêu ra bài học cho bản thân.

– Lí giải lí do bản thân nêu bài học ấy

0.5

II

VIẾT

4.0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề

0.5

b. Xác định đúng yêu cầu của đề

Con người cần phải biết nhìn rõ chính mình

0.5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

HS có thể viết bài nhiều cách trên cơ sở kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm; đảm bảo các yêu cầu sau:

2.0

* Giới thiệu vấn đề

* Giải thích: Nhìn rõ chính mình là tự hiểu, tự nhận thức đầy đủ, đúng đắn về bản thân, về giá trị của mình trong cuộc sống.

* Bàn luận: Trong cuộc sống, con người có cần phải nhìn rõ chính mình không? Vì sao?

– Cuộc sống của con người phong phú, muôn màu muôn vẻ nhưng cũng rất phức tạp. Nó có thể tác động đến mỗi con người theo chiều hướng tích cực hoặc tiêu cực.

– Biết nhìn rõ chính mình sẽ giúp con người có thể đứng vững trước những tác động khác nhau của cuộc sống, nhất là khi con người phải đối diện với những tác động tiêu cực.

– Biết nhìn rõ chính mình, con người có thể làm chủ bản thân, làm chủ cuộc sống; biết điều chỉnh thái độ với chính mình và những người xung quanh sao cho phù hợp; biết lựa chọn những gì phù hợp và cần thiết với mình.

– Nhìn rõ chính mình, con người sẽ hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của bản thân; biết hạn chế điểm yếu, phát huy điểm mạnh để tự hoàn thiện mình về trí tuệ, tâm hồn, phẩm chất, nhân cách… Đó sẽ là điều kiện thuận lợi để con người có thể hoàn thành mọi công việc hay nhiệm vụ được giao – hoàn thành sứ mệnh của mình với cuộc đời.

– Biết nhìn rõ chính mình giúp con người có cách sống, lối sống tích cực, được mọi người xung quanh yêu mến, nể trọng; cuộc sống sẽ trở nên ý nghĩa, nhiều màu sắc và đáng sống hơn…

– Nếu ai cũng biết nhìn rõ chính mình, mối quan hệ giữa người với người sẽ trở nên tốt đẹp hơn, xã hội thanh bình, phát triển…

* Mở rộng: Phê phán những kẻ không biết nhìn rõ chính mình, ảo tưởng về bản thân nên sống kiêu ngạo hoặc quá tự ti về bản thân nên sống khép kín, hèn nhát…

* Bài học nhận thức và hành động

– Nhận thức sâu sắc về ý nghĩa của việc nhìn rõ chính mình

– Biết nhìn rõ chính mình để có lối sống tích cực, có ý nghĩa…

* Đánh giá khái quát về vấn đề

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

0.5

e. Sáng tạo: Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.

0.5

Tổng điểm

10.0

TT

Kĩ năng

Nội dung/đơn vị kĩ năng

Mức độ nhận thức

Tổng

% điểm

Nhận biết

(Số câu)

Thông hiểu

(Số câu)

Vận dụng

(Số câu)

Vận dụng cao

(Số câu)

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

TNKQ

TL

1

Đọc

Thần thoại.

4

0

3

1

0

1

0

1

60

Sử thi.

Truyện.

Thơ trữ tình.

Kịch bản chèo, tuồng.

Văn bản nghị luận.

2

Thực hành tiếng Việt

Lỗi dùng từ, lỗi về trật tự từ và cách sửa

Lỗi về liên kết đoạn văn, liên kết văn bản và cách sửa.

3

Viết

Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội.

0

1*

0

1*

0

1*

0

1

40

Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.

Viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hay một quan niệm.

Tỉ lệ điểm từng loại câu hỏi

20%

10%

15%

25%

0

20%

0

10%

100

Tỉ lệ điểm các mức độ nhận thức

30%

40%

20%

10%

Tổng % điểm

70%

30%

TT

Kĩ năng

Đơn vị kiến thức/Kĩ năng

Mức độ đánh giá

Số câu hỏi theo mức độ nhận thức

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

1

1. Đọc hiểu

1. Thần thoại.

Nhận biết:

– Nhận biết được không gian, thời gian trong truyện thần thoại.

– Nhận biết được đặc điểm của cốt truyện, câu chuyện, nhân vật trong truyện thần thoại.

– Nhận biết được đề tài, các chi tiết tiêu biểu, đặc trưng của truyện thần thoại.

– Nhận biết được bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong truyện thần thoại.

Thông hiểu:

– Tóm tắt được cốt truyện.

– Hiểu vàphân tích được nhân vật trong truyện thần thoại; lí giải được vị trí, vai trò, ý nghĩa của nhân vật trong tác phẩm.

– Nêu được chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

– Lí giải được tác dụng của việc chọn nhân vật người kể chuyện; lời người kể chuyện, lời nhân vật, … trong truyện thần thoại.

– Lí giải được ý nghĩa, tác dụng của đề tài, các chi tiết tiêu biểu, đặc trưng của truyện thần thoại.

Vận dụng:

– Rút ra được bài học về cách nghĩ, cách ứng xử do văn bản gợi ra.

– Nêu được ý nghĩa hay tác động của tác phẩm đối với nhận thức, tình cảm, quan niệm của bản thân.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong văn bản để lí giải ý nghĩa, thông điệp của văn bản.

– Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của thông điệp, chi tiết, hình tượng,… trong tác phẩm theo quan niệm của cá nhân.

4 câu TN

3 câu TN

01 câu TL

1 câu Tl

1 câu TL

2. Sử thi.

Nhận biết:

– Nhận biết được đặc điểm của không gian, thời gian, cốt truyện, nhân vật trong sử thi.

– Nhận biết được người kể chuyện (ngôi thứ ba hoặc ngôi thứ nhất); điểm nhìn, lời người kể chuyện, lời nhân vật, … trong sử thi.

– Nhận biết được đề tài, các chi tiết tiêu biểu, đặc trưng của sử thi.

– Nhận biết được bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong sử thi.

Thông hiểu:

– Tóm tắt được cốt truyện.

– Hiểu vàphân tích được nhân vật trong sử thi; lí giải được vị trí, vai trò, ý nghĩa của nhân vật trong tác phẩm.

– Nêu được chủ đề, tư tưởng, thông điệp của văn bản; phân tích được một số căn cứ để xác định chủ đề.

– Lí giải được tác dụng của việc chọn nhân vật người kể chuyện (ngôi thứ ba hoặc ngôi thứ nhất); lựa chọn điểm nhìn, lời người kể chuyện, lời nhân vật, … trong sử thi.

– Lí giải được ý nghĩa, tác dụng của đề tài, các chi tiết tiêu biểu, đặc trưng của sử thi.

Vận dụng:

– Rút ra được bài học về cách nghĩ, cách ứng xử do văn bản gợi ra.

– Nêu được ý nghĩa hay tác động của tác phẩm đối với nhận thức, tình cảm, quan niệm của bản thân.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong văn bản để lí giải ý nghĩa, thông điệp của văn bản.

– Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của thông điệp, chi tiết, hình tượng, những đặc sắc về nghệ thuật trong tác phẩm theo quan niệm của cá nhân.

3. Truyện.

Nhận biết

– Nhận biết được người kể chuyện ngôi thứ ba, người kể chuyện ngôi thứ nhất, điểm nhìn, lời người kể chuyện, lời nhân vật.

– Nhận biết đề tài, bối cảnh, chi tiết tiêu biểu trong truyện.

– Nhận biết được nhân vật, cốt truyện, câu chuyện trong truyện.

– Chỉ ra được nghệ thuật xây dựng nhân vật.

Thông hiểu

– Tóm tắt được cốt truyện và lí giải được ý nghĩa, tác dụng của cốt truyện.

– Phân tích được các chi tiết tiêu biểu, đề tài, câu chuyện.

– Phân tích, đánh giá được đặc điểm của nhân vật và vai trò của nhân vật với việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.

– Phân tích, lí giải được chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.

Vận dụng

– Rút ra được bài học về cách nghĩ, cách ứng xử do văn bản gợi ra.

– Nêu được ý nghĩa hay tác động của tác phẩm đối với nhận thức, tình cảm, quan niệm của bản thân.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong văn bản để lí giải ý nghĩa, thông điệp của văn bản.

– Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của thông điệp, chi tiết, hình tượng, những đặc sắc về nghệ thuật trong tác phẩm theo quan niệm của cá nhân.

4. Thơ trữ tình.

Nhận biết:

– Nhận biết được thể thơ, từ ngữ, vần, nhịp, đối và các biện pháp tu từ trong bài thơ.

– Nhận biết được bố cục, những hình ảnh tiêu biểu, các yếu tố tự sự, miêu tả được sử dụng trong bài thơ.

– Nhận biết được nhân vật trữ tình, chủ thể trữ tình trong bài thơ

– Nhận biết được nhịp điệu, giọng điệu trong bài thơ.

Thông hiểu:

– Hiểu và lí giải được tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình thể hiện trong bài thơ.

– Phân tích được giá trị biểu đạt, giá trị thẩm mĩ của từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp và các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.

– Nêu được cảm hứng chủ đạo, chủ đề, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

Vận dụng:

– Trình bày được những cảm nhận sâu sắc và rút ra được những bài học ứng xử cho bản thân do bài thơ gợi ra.

– Vận dụng những hiểu biết về tác giả Nguyễn Trãi để đánh giá ý nghĩa, giá trị của thơ Nguyễn Trãi.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong bài thơ để lí giải ý nghĩa, thông điệp của bài thơ.

– Đánh giá được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua cách nhìn riêng về con người, cuộc sống; qua cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu.

5. Kịch bản tuồng, chèo.

Nhận biết

– Nhận biết được đề tài, tính vô danh, tích truyện trong tuồng, chèo.

– Nhận biết được lời chỉ dẫn sân khấu, lời thoại và hành động của nhân vật tuồng, chèo.

– Nhận biết được nhân vật, tuyến nhân vật và cốt truyện của tuồng, chèo.

Thông hiểu

– Phân tích được ý nghĩa, tác dụng của đề tài, tính vô danh, tích truyện trong tuồng, chèo.

– Lí giải được tác dụng của cốt truyện, ngôn ngữ, hành động của nhân vật, diễn biến của câu chuyện trong tuồng, chèo.

– Phân tích được đặc điểm của nhân vật tuồng, chèo và vai trò của nhân vật với việc thể hiện chủ đề, tư tưởng của tác phẩm.

Vận dụng

– Rút ra được bài học về cách nghĩ, cách ứng xử do vở tuồng, chèo gợi ra.

– Nêu được ý nghĩa hay tác động của tác phẩm đối với nhận thức, tình cảm, quan niệm của bản thân.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh lịch sử – văn hoá được thể hiện trong văn bản để lí giải ý nghĩa, thông điệp của tác phẩm.

– Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của thông điệp, chi tiết, hình tượng, những đặc sắc về nghệ thuật trong tác phẩm theo quan niệm của cá nhân.

6. Văn nghị luận.

Nhận biết:

– Nhận biết được luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng tiêu biểu trong văn bản.

– Nhận biết được cách sắp xếp, trình bày luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của tác giả.

– Nhận biết được các yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận.

– Nhận biết được bối cảnh lịch sử – văn hóa thể hiện trong văn bản.

Thông hiểu:

– Xác định được được nội dung bao quát, tư tưởng chủ đạo của văn bản.

– Xác định và lí giải được mục đích, quan điểm của người viết.

– Phân tích được vai trò của các yếu tố biểu cảm trong văn bản nghị luận.

Vận dụng:

– Rút ra được bài học cho bản thân từ nội dung văn bản.

– Thể hiện được thái độ đồng tình/ không đồng tình/ đồng tình một phần với quan điểm của tác giả.

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh thời đại và tác giả Nguyễn Trãi để lí giải, đánh giá ý nghĩa, giá trị của văn nghị luận Nguyễn Trãi.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về bối cảnh lịch sử – văn hóa để lí giải ý nghĩa, thông điệp của văn bản.

– Đánh giá được ý nghĩa, tác động của văn bản đối với quan niệm sống của bản thân.

2

Thực hành Tiếng Việt.

1. Lỗi dùng từ, lỗi về trật tự từ và cách sửa.

Nhận biết:

– Nhận diện được một số lỗi dùng từ và lỗi về trật tự từ thường gặp.

Thông hiểu:

– Lí giải được lí do dẫn đến các lỗi dùng từ, trật tự từ.

– Phân biệt giữa lỗi dùng từ, lỗi trật tự từ với các biện pháp nghệ thuật sử dụng các kết hợp từ đặc biệt trong văn bản nghệ thuật.

Vận dụng:

– Biết cách sửa các lỗi dùng từ và lỗi trật tự từ trong văn bản.

– Vận dụng những hiểu biết về lỗi dùng từ, trật tự từ để tự rà soát và sửa lỗi khi tạo lập văn bản.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về lỗi dùng từ và trật tự từ để đánh giá ý nghĩa, giá trị của văn bản.

2. Lỗi về liên kết đoạn văn và văn bản.

Nhận biết:

– Nhận diện các dấu hiệu của lỗi liên kết đoạn văn và văn bản.

Thông hiểu:

– Phân tích, lí giải được các lỗi về liên kết đoạn văn và văn bản.

– Phân biệt giữa lỗi về liên kết văn bản với cách thức tạo bố cục đặc biệt trong các văn bản nghệ thuật.

Vận dụng:

– Biết cách sửa các lỗi liên kết đoạn văn và văn bản.

– Sử dụng linh hoạt các phép liên kết để tạo lập văn bản.

– Vận dụng những hiểu biết về liên kết văn bản để tránh mắc lỗi khi tạo lập văn bản.

Vận dụng cao:

– Vận dụng những hiểu biết về lỗi liên kết văn bản để đánh giá ý nghĩa, giá trị của văn bản.

3

Viết

1. Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội.

Nhận biết:

– Xác định được yêu cầu về nội dung và hình thức của bài văn nghị luận.

– Mô tả được vấn đề xã hội và những dấu hiệu, biểu hiện của vấn đề xã hội trong bài viết.

– Xác định rõ được mục đích, đối tượng nghị luận.

Thông hiểu:

– Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm phù hợp.

– Kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm.

– Đảm bảo cấu trúc của một văn bản nghị luận; đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Vận dụng:

– Đánh giá được ý nghĩa, ảnh hưởng của vấn đề đối với con người, xã hội.

– Nêu được những bài học, những đề nghị, khuyến nghị rút ra từ vấn đề bàn luận.

Vận dụng cao:

– Sử dụng kết hợp các phương thức miêu tả, biểu cảm,… để tăng sức thuyết phục cho bài viết.

– Thể hiện rõ quan điểm, cá tính trong bài viết.

1*

1*

1*

1 câu TL

2. Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.

Nhận biết:

– Giới thiệu được đầy đủ thông tin chính về tên tác phẩm, tác giả, thể loại,… của tác phẩm.

– Trình bày được những nội dung khái quát của tác phẩm văn học.

Thông hiểu:

– Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm phù hợp. Phân tích được những đặc sắc về nội dung, hình thức nghệ thuật và chủ đề của tác phẩm.

– Kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm.

– Đảm bảo cấu trúc của một văn bản nghị luận; đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Vận dụng:

– Nêu được những bài học rút ra từ tác phẩm.

– Thể hiện được sự đồng tình / không đồng tình với thông điệp của tác giả (thể hiện trong tác phẩm).

Vận dụng cao:

– Đánh giá được ý nghĩa, giá trị của nội dung và hình thức tác phẩm.

– Thể hiện rõ quan điểm, cá tính trong bài viết; sáng tạo trong cách diễn đạt.

3. Viết bài luận thuyết phục người khác từ bỏ một thói quen hay một quan niệm.

Nhận biết:

– Xác định được đúng yêu cầu về nội dung và hình thức của bài văn nghị luận.

– Nêu được thói quen hay quan niệm mang tính tiêu cực, cần phải từ bỏ.

– Xác định rõ được mục đích (khuyên người khác từ bỏ thói quan / quan niệm), đối tượng nghị luận (người / những người mang thói quen / quan niệm mang tính tiêu cực).

Thông hiểu:

– Triển khai vấn đề nghị luận thành những luận điểm phù hợp. Mô tả, lí giải được những khía cạnh mang tính tiêu cực, bất lợi của thói quen, quan niệm.

– Kết hợp được lí lẽ và dẫn chứng để tạo tính chặt chẽ, logic của mỗi luận điểm.

– Đảm bảo cấu trúc của một văn bản nghị luận; đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

Vận dụng:

Thể hiện được thái độ tôn trọng với đối tượng thuyết phục; chỉ ra được lợi ích của việc từ bỏ thói quen, quan niệm.

Vận dụng cao:

– Sử dụng kết hợp của phương thức miêu tả, biểu cảm, … để tăng sức thuyết phục cho lập luận.

– Thể hiện rõ quan điểm, cá tính trong bài viết; sáng tạo trong cách diễn đạt.

Tổng số câu

3 TN

4 TN

1 TL

1 TL

1 TL*

Tỉ lệ %

30%

40%

20%

10%

Tỉ lệ chung

70%

30%

8

Nội dung chính bài thơ:

Khung cảnh vui tươi khi mùa xuân sắp về đến bản làng và nỗi nhớ thương quê nhà của người con xa quê hương.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời tương đương như đáp án: 0,5 điểm.

– Học sinh trả lời có nội dung phù hợp nhưng diễn đạt chưa tốt hoặc còn thiếu ý: 0,25 điểm.

– Học sinh trả lời không thuyết phục hoặc không trả lời: 0,0 điểm.

0,5

9

Dòng thơ cuối: Cho người đi xa nhớ lối vềgợi trong em tình cảm gì đối với quê hương?

Hs có thể trình bày theo hướng sau:

Hình ảnh người đi xa nhớ lối về, gợi cảm xúc yêu thương, gắn bó với mảnh đất quê hương. Thời khắc mùa xuân, ngày tết đã đánh thức ở mỗi người xa quê tình cảm cội nguồn với mong muốn trở về.

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời được tương đương đáp án: 1,0 điểm.

– Học sinh trả lời có nội dung phù hợp nhưng diễn đạt chưa tốt hoặc còn thiếu ý: 0,5 điểm.

– Học sinh trả lời không đúng: 0,0 điểm.

1.0

10

Thông điệp được gởi gắm qua văn bản trên:

– Dù đi đâu, ở đâu, mỗi người vẫn luôn hướng về quê hương, luôn lưu giữ những hình ảnh đẹp nhất về quê hương của mình.

– Tình yêu quê hương tha thiết…

Hướng dẫn chấm:

– Học sinh trả lời được tương đương đáp án: 1,0 điểm.

– Học sinh trả lời có nội dung phù hợp nhưng diễn đạt chưa tốt hoặc còn thiếu ý: 0,5 điểm.

– Học sinh trả lời không đúng: 0,0 điểm.

* Lưu ý: Học sinh có thể trả lời khác đáp án nhưng thuyết phục, diễn đạt nhiều cách miễn hợp lý là chấp nhận được.

1.0

II

VIẾT

4,0

a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận

Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được vấn đề

0,5

b. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận:

Thói quen vứt rác nơi công cộng của nhiều bạn trẻ hiện nay.

0, 5

c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm

Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng. Dưới đây là một vài gợi ý:

2.0

– Nhiều bạn trẻ hiện nay có thói quen vứt rác bừa bãi nơi cộng cộng.

– Nguyên nhân của thói quen trên

+ Do ý thức của một số bạn chưa tốt, tiện tay là vứt rác vì nghĩ nơi công cộng không phải là trách nhiệm của bản thân mình.

+Do vị trí thùng rác ở xa, đặt ở chỗ không tiện, …

– Hậu quả:

+ Vứt rác bừa bãi nơi cộng cộng gây ảnh hưởng đến môi trường sống (ô nhiễm môi trường).

+ Gây ảnh hưởng đến sức khỏe của con người

+ Làm mất mỹ quan nơi công cộng

+ Việc xả rác bừa bãi ở nơi công cộng còn gây khó khăn cho nhân viên vệ sinh trong việc thu gom và xử lí.

…..

– Giải pháp

+ Mỗi người cần tự giác, ý thức bỏ rác đúng nơi quy định ở những nơi công cộng.

+ Mỗi nơi công cộng cần có những biển báo đổ rác thải, bố trí thùng rác hợp lí cũng như có những hình phạt thích đáng với những trường hợp xả rác bừa bãi.

+ Nhà nước, các cấp quản lí cần tuyên truyền mạnh mẽ hơn nữa những tác hại của rác thải đồng thời có hình thức xử lí nghiêm khắc đối với những trường hợp vi phạm.

– Bài học nhận thức và hành động.

d. Chính tả, ngữ pháp

Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp Tiếng Việt.

0,5

e. Sáng tạo:

Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ, sáng tạo.

0,5

I + II

10

TT

Kĩ năng

Nội dung/đơn vị kiến thức

Mức độ nhận thức

Tổng

Nhận biết (Số câu)

Thông hiểu

(Số câu)

Vận dụng

(Số câu)

Vận dụng cao

(Số câu)

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

1

Đọc

Nghị luận

4

0

3

1

0

2

0

0

10 câu

Thơ

Tỉ lệ %

20

15

10

15

60

2

Viết

Viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá về tác phẩm văn học.

0

1*

0

1*

0

1*

0

1

1

Viết một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội.

Tỉ lệ %

10

10

10

10

40

Tổng (Tỉ lệ %)

30

35

25

10

100

TT

Kĩ năng

Nội dung/Đơn vị kiến thức

Mức độ đánh giá

Số câu hỏi theo mức độ

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

Tổng

1

Đọc

Nghị luận

Nhận biết:

– Nhận biết được phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt, phép tu từ, từ ngữ được sử dụng. . .

– Nhận biết các thông tin trong văn bản.

Thông hiểu:

– Hiểu được phép liên kết, thành phần cước chú, tỉnh lược. . .

– Hiểu được nội dung chính của văn bản.

– Hiểu được giá trị biểu đạt của từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ…

Vận dụng:

– Trình bày được những cảm nhận sâu sắc và rút ra được những bài học ứng xử cho bản thân.

– Thông điệp rút ra từ văn bản. . .

4 TN

3 TN 1 TL

2 TL

0

10

Thơ

Nhận biết:

– Nhận biết được thể thơ, phương thức biểu đạt, phong cách ngôn ngữ được sử dụng trong bài thơ.

– Nhận biết được những hình ảnh tiêu biểu, các phép tu từ, các yếu tố tự sự, miêu tả được sử dụng trong bài thơ.

– Nhận biết được nhân vật trữ tình, chủ thể trữ tình, nhịp điệu, giọng điệu trong bài thơ.

– Nhận biết các thông tin trong bài thơ.

Thông hiểu:

– Hiểu và lí giải được tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình thể hiện trong bài thơ.

– Phân tích được giá trị biểu đạt, giá trị thẩm mĩ của từ ngữ, hình ảnh, vần, nhịp và các biện pháp tu từ được sử dụng trong bài thơ.

– Nêu được cảm hứng chủ đạo, chủ đề, thông điệp mà văn bản muốn gửi đến người đọc.

Vận dụng:

– Trình bày được những cảm nhận sâu sắc và rút ra được những bài học ứng xử cho bản thân do bài thơ gợi ra.

– Lí giải ý nghĩa, thông điệp của bài thơ.

– Đánh giá được nét độc đáo của bài thơ thể hiện qua cách nhìn riêng về con người, cuộc sống; qua cách sử dụng từ ngữ, hình ảnh, giọng điệu

2

Viết

Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm văn học.

Nhận biết:

– Xác định kiểu bài nghị luận, vấn đề cần nghị luận.

– Giới thiệu tác giả, tác phẩm.

– Xác định được nội dung tác phẩm, xác định được từ ngữ, hình ảnh, biện pháp nghệ thuật tiêu biểu,. . .

Thông hiểu:

– Diễn giải những đặc sắc về giá trị nội dung, giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

Vận dụng:

– Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu, các phép liên kết, các phương thức biểu đạt, các thao tác lập luận để phân tích, cảm nhận về nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.

– Nhận xét về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm.

Vận dụng cao:

– So sánh với các tác phẩm khác, liên hệ với thực tiễn; vận dụng kiến thức lí luận văn học để đánh giá, làm nổi bật vấn đề nghị luận.

– Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; bài văn giàu sức thuyết phục.

1 TL

1

Viết một văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội.

Nhận biết:

– Xác định được kiểu bài nghị luận, vấn đề NL.

– Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.

Thông hiểu:

– Diễn giải về nội dung, ý nghĩa của vấn đề cần nghị luận.

Vận dụng:

– Vận dụng các kĩ năng dùng từ, viết câu, các biện pháp tu từ, phép liên kết, các phương thức biểu đạt, các thao tác lập luận phù hợp để triển khai lập luận, bày tỏ quan điểm của bản thân về vấn đề cần nghị luận

Vận dụng cao:

– Huy động được kiến thức và trải nghiệm của bản thân để bàn luận về vấn đề.

– Có sáng tạo trong diễn đạt, lập luận làm cho lời văn có giọng điệu, hình ảnh; bài văn giàu sức thuyết phục.

Tổng

4TN

3TN

1TL

2TL

1TL

10

Tỉ lệ chung %

45

55

100