Văn mẫu lớp 12: Phân tích sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế Ai đã đặt tên cho dòng sông của Hoàng Phủ Ngọc Tường

Văn mẫu lớp 12: Phân tích sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế trong Ai đã đặt tên cho dòng sông bao gồm gợi ý cách viết chi tiết kèm theo 2 bài văn mẫu khác nhau cực hay. Qua đó giúp các bạn có thêm nhiều tài liệu học tập củng cố kỹ năng làm văn hay.

Vẻ đẹp sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế cực chất dưới đây sẽ là nguồn tài liệu cực kì hữu ích, là người bạn đồng hành giúp các em hiểu được trình tự làm bài, quan sát, biết cách liên tưởng, so sánh, lựa chọn ngôn từ phù hợp. Ngoài ra để nâng cao kỹ năng viết văn các bạn xem thêm: phân tích vẻ đẹp của sông Hương, phân tích Ai đã đặt tên cho dòng sông, mở bài Ai đã đặt tên cho dòng sông.

Dàn ý phân tích vẻ đẹp sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế

I. Mở bài

• Giới thiệu tác giả, tác phẩm
• Giới thiệu vấn đề cần nghị luận: sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế

II. Thân bài

1. Khái quát

– Tác giả:

• Là người con của xứ Huế.
• Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trí thức yêu nước, ông đã từng tham gia đấu tranh chống Mĩ Ngụy.
• Là một trong số các nhà văn tiêu biểu chuyên viết bút kí.
• Phong cách nghệ thuật độc đáo

– Tác phẩm:

• Được viết tại Huế vào tháng 1 năm 1982
• Thể loại: Tùy bút

– Đoạn trích: Vẻ đẹp của dòng sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế

2. Phân tích

– “Dòng sông” như “tấm lụa” => nhấn mạnh hình dáng, giạ trị của sông Hương

– “Người gái đẹp nằm ngủ mơ màng” => vẻ đẹp nữ tính của sông Hương

– Các động từ mạnh: chuyển dòng, đột ngột, tìm kiếm,..

=> Tập trung miêu tả lại dòng chảy của dòng sông trên hành trình về với xứ Huế- người tình của nó

– Màu sắc “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”

=> Biến hóa kì áo, không dòng sông nào có được

=> Hoàng Phủ Ngọc Tường đã tái hiện một cách chân thực, đầy tự nhiên dòng chảy của sông Hương trên bản đồ địa lí, không những thế, còn biến thủy trình của nó thành hành trình của người con gái đẹp đang trên đường tìm đến người tình của mình.

3. Tổng kết giá trị nội dung, nghệ thuật

III. Kết bài

• Cảm nghĩ về dòng sông Hương.
• Có thể trích dẫn thêm nhận định.

Vẻ đẹp sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế

Hoàng Phủ Ngọc Tường là một trí thức yêu nước, đã từng gắn bó đời mình với cuộc kháng chiến chống Mỹ gian khổ, anh hùng của dân tộc. Ông là một nhà văn có phong cách độc đáo và sở trường về thể bút kí, tuỳ bút. “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” được viết tại Huế vào năm 1981, rút từ tập bút kí cùng tên xuất bản năm 1984. Tập bút kí gồm tám bài viết về nhiều đề tài. Trong số đó, “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” là một bài kí tiêu biểu, độc đáo mà Hoàng Phủ Ngọc Tường viết về sông Hương- một dòng sông đã khơi gợi bao cảm hứng từ thơ ca đến nhạc họa. Trong đoạn trích của bút kí “Ai đã đặt tên cho dòng sông”, với vốn kiến thức sâu rộng của mình, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã cho độc giả thấy được vẻ đẹp phong phú, đa dạng của cảnh sắc thiên nhiên xứ Huế, cùng nét quyến rũ của dòng sông Hương. Đặc biệt là vẻ đẹp của con sông thiên nhiên khi chảy đến ngoại vi thành phố Huế.

Nhan đề “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” thực chất là một câu hỏi bỏ lửng nhằm khơi gợi hứng thú và thu hút người đọc muốn khám phá về đối tượng được nhắc đến. Qua đó tác giả đã hé mở phần nào vẻ đẹp của dòng sông ở cái tên gọi sông Hương (Thơm ), đồng thời thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, ngợi ca, trân trọng, tỏ lòng biết ơn đối với những người đã gây dựng nên mảnh đất này.

Đoạn tả sông Hương đang chảy ở ngoại vi thành phố Huế đã bộc lộ rõ nét sự tài năng, lối viết tài hoa, lịch lãm của Hoàng Phủ Ngọc Tường. Độc giả khó mà cưỡng lại được sức hấp dẫn tỏa ra từ việc sử dụng linh hoạt các thủ pháp nhân hóa, dùng hàng loạt các động từ, địa danh để diễn tả cái dòng chảy sống động của dòng sông Hương.

Trước khi trở thành một người tình thủy chung với cố đô, sông Hương đã phải trải qua một hành trình đầy gian lao với không ít các thử thách, bởi vậy mà khi chảy xuôi về đồng bằng, sông Hương đã có sự thay đổi về tính cách. Xuôi theo dòng Hương giang về tới đồng bằng và ở ngoại vi thành phố Huế ta bắt gặp một nét đẹp khác lạ của dòng sông “người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa cánh đồng châu hóa đầy hoa dại” – hình tượng người con gái đẹp đã gợi mở cho độc giả về vẻ đẹp nữ tính của dòng sông. Một loạt các hình ảnh hiện lên hứa hẹn sẽ đem đến thật nhiều điều thú vị, hấp dẫn như “Những đường cong thật mềm”, “Như một cuộc tìm kiếm có ý thức”, “Chuyển dòng một cách liên tục”, “Chuyển hướng sang Tây Bắc” “Vòng qua thềm đất bãi”, “Vẽ một hình cung thật tròn”, …. Kết hợp với các đọng từ mạnh “liên tục”, “đột ngột”, “chuyển dòng”, “tìm kiếm” Với sự tập trung của mình, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã miêu tả dòng chảy của con sông Hương một cách biến hóa đầy linh hoạt trên hành trình tìm về với xứ Huế – người tình của nó. Bằng sự kết hợp nhuần nhuyễn, kể xen tả, lời văn uyển chuyển, ngôn ngữ đa dạng cùng hình ảnh sống động, sông Hương hiện ra như người con gái đẹp bừng tỉnh sau một giấc ngủ dài. Qua đó nhà văn không chỉ một cách chân thực dòng chảy tự nhiên trên bản đồ địa lí của dòng sông mà còn biến thủy trình của nó thành hành trình của người con gái đẹp trên đường tìm đến với người tình của mình.

Từ Bến Tuần, sông Hương vẫn tiếp tục chảy xuôi trong âm vang của Trường Sơn, sau khi vượt qua lòng vực sâu dưới chân núi Ngọc Trản, sắc nước của nó đã trở nên xanh thẳm, và từ đó dòng sông trôi giữa hai dãy đồi cao lớn “sừng sững như thành quách, với những điểm đột ngột như Vọng Cảnh, Tam Thai, Lựu Bảo”. Những con thuyền xuôi ngược trên dòng sông Hương cũng chỉ bé vừa bằng “ con thoi”, còn dòng sông lại như một tấm lụa khổng lồ, mềm mại. Những tấm lụa ấy rực rỡ với những sắc màu thay đổi theo thời gian “sớm xanh, trưa vàng, chiều tím”. Thật ra, đó chỉ là những ánh màu được phản quang theo thời gian trong ngày nhưng chính sự phản quang ấu lại là sự biến hóa kì ảo riêng biệt của dòng sông Hương mà không con sông nào khác có.

Đoạn trích là một đoạn văn xuôi súc tích, đầy chất thơ về vẻ đẹp của dòng sông Hương trê hành trình về với người tình của nó. Bằng tài năng của mình và cái nhìn tài hoa, uyên bác, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã khám phá dòng sông ở nhiều góc độ khác nhau, không chỉ về văn hóa, lịch sử, mà còn về nghệ thuật, thơ ca. Nhà văn đã kết hợp linh hoạt giữa kể và tả sử dụng tài hoa và sử dụng thành công các biện pháp tu từ như so sánh, nhân hóa, ẩn dụ đã khiến cho dòng sông từ một vật vô tri vô giác nay đã trở nên có hồn, có tâm trạng, có tính cách, khi thì nó đằm thắm, dịu dàng, có lúc lại mạnh mẽ, quyết liệt. Nhờ đó, tác giả đã tạo nên tuyệt bút để đời mang nét một riêng biệt trong văn phong của Hoàng Phủ Ngọc Tường.

Tùy bút “Ai đã đặt tên cho dòng sông?” đã thể hiện được tấm lòng yêu quê hương, yêu con người xứ Huế của nhà văn. Qua đó, Hoàng Phủ Ngọc Tường đã thể hiện vốn hiểu biết sâu rộng và phong phú về các kiến thức lịch sử, địa lí, văn hóa, âm nhạc, thi ca, có so sánh cả trong và ngoài nước. Tác phẩm trên đã khẳng định được thành công của tác giả trên con đường văn học ở thể bút ký đồng thời, bài kí cũng thể hiện cái “tôi” cá nhân riêng biệt, tài hoa, uyên bác. Qua đó nhà văn đã truyền cảm hứng cho ta về một bài học biết yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước. Bởi phải có quê hương thì mới có chúng ta ngày nay. Phải chăng vì thế mà Đỗ Trung Quân đã viết trong thơ của mình:

“Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều”

Hoàng Phủ Ngọc Tường với ngòi bút tài hoa, uyên bác cùng với cảm hứng mãnh liệt, kho chữ nghĩa uyên bác, từ đó ông đã thành công khắc họa nên vẻ đẹp dòng sông Hương. Trong đó, dòng sông đã được tác giả một tìm tòi và khai thác đầy đủ qua ba phương diện là lịch sử, địa lí, văn hóa. Qua tác phẩm này, Hoàng Phủ Ngọc Tường không chỉ ngợi ca vẻ đẹp của thiên nhiên xứ Huế mà còn gửi gắm niềm tự hào, tình yêu của bạn thân dành cho quê hương, đất nước thiết tha.

Phân tích sông Hương ở ngoại vi thành phố Huế

Từ xưa đến nay, thiên nhiên luôn là một nguồn cảm hứng vô tận với các nhà thơ, nhà văn tìm đề tài sáng tác. Nếu như những thi nhân, văn nhân trung đại hướng tâm hồn mình với mây, hoa, tuyết, nguyệt, cầm, kỳ, thi, tửu – những thú vui tao nhã ở đời thì những tác giả hiện đại lại hướng ngòi bút của mình về những cảnh sắc thiên nhiên của đất nước. Và sông nước chính là một trong những cảnh thiên nhiên tươi đẹp ấy. Dòng sông với dòng nước chảy, với lịch sử hình thành cũng như những đặc điểm độc đáo về địa lý đã khơi gợi trong lòng các nhà văn những cảm xúc dạt dào nhất khiến họ phải cầm bút và sáng tạo nghệ thuật. Ai đã đặt tên cho dòng sông? của Hoàng Phủ Ngọc Tường là một tác phẩm như thế. Tác phẩm ra đời từ chính sự thôi thúc trước cái đẹp của nhà văn.

Tác phẩm được viết năm 1981 bằng tình yêu, sự gắn bó hơn nửa cuộc đời với mảnh đất, cảnh vật, con người xứ Huế. Tác phẩm được in trong tập bút ký cùng tên năm 1986.

Đoạn trích được mở đầu bằng một nhận xét mang đậm tính chủ quan về dòng sông Hương: “Trong những dòng sông đẹp ở các nước mà tôi thường nghe nói đến, hình như chỉ có sông Hương là thuộc về một thành phố duy nhất”. Nhà văn không dừng lại ở việc ngắm nhìn khuôn mặt kinh thành với vẻ đẹp sang trọng, cổ kính của sông Hương trong thành phố Huế, ông khao khát ngược dòng không gian, tìm về cội nguồn của dòng sông nơi đại ngàn để khám phá những vẻ đẹp bí ẩn, những sức mạnh tiềm tàng được đóng kín trong phần tâm hồn sâu thẳm của dòng sông trước khi nó về với Huế. Hình ảnh so sánh “bản trường ca của rừng già” khiến sông Hương hiện ra với chiều dài, chiều rộng bao la và dòng chảy mãnh liệt trong sự ngưỡng mộ và trân trọng của nhà văn. Phép điệp cấu trúc cùng những động từ giàu sắc thái biểu cảm như tái hiện âm hưởng hùng tráng, mạnh mẽ của con sông giữa những cánh rừng đại ngàn. Những hình ảnh đối lập làm bật lên những vẻ đẹp đa dạng, độc đáo của sông Hương khúc thượng nguồn.

Những cô gái bô-hê-miêng xinh đẹp và bí ẩn với tính cách mạnh mẽ, phóng túng, ưa tự do, ca hát, nhảy múa đã được gán cho dòng chảy hoang dã khiến cho sông Hương khúc thượng nguồn càng trở nên quyến rũ, đắm say. Sự dịu dàng như một cái bến bình yên sau những thác ghềnh, sóng gió Nhà văn lý giải sự tương phản của sông Hương ở hai khúc thượng lưu và hạ lưu không phải bằng những kiến thức địa lý đơn thuần mà còn bằng cái nhìn suy tư, thấm đẫm tình yêu. Với cách nhìn ấy, sông Hương trong thành Huế vẫn sẽ mang vẻ đẹp bình lặng nhưng không tẻ nhạt, đơn điệu mà thâm trầm, sâu sắc. Đó là vẻ đẹp kín đáo của con người tuyệt đối không muốn bộc lộ cái quá khứ của nửa cuộc đời đầu oanh liệt đã vĩnh viễn ở lại với những cánh rừng đại ngàn. “… hình như không muốn bộc lộ, đã đóng kín lại ở cửa rừng và ném chìa khóa trong những hang đá dưới chân núi Kim Phụng”.

Tiếp đến là những hình ảnh ngoại vi thành phố Huế. Tác giả sử dụng một loạt động từ mang sắc thái nhân hóa, sông Hương như bừng thức sức sống trẻ trung và niềm khát khao thanh xuân. Những cô gái đẹp nằm ngủ trong mơ màng. Hành trình đầy gian truân để gặp “người tình mong. Đoạn văn miêu tả đã cho thấy vẻ đẹp của sông Hương chính là sự bắt bóng kì diệu vẻ đẹp của quần thể thiên nhiên thơ mộng xứ Huế. Thiên nhiên Huế như nguồn phù sa tuyệt vời bồi đắp vẻ đẹp nên thơ cho dòng sông Hương – người con gái dịu dàng của mình Bức tranh sông Hương còn được vẽ bởi một bàn tay nghệ sĩ tài hoa trong nghệ thuật phối màu. Sông Hương thực sự là một bức tranh với những nét vẽ huyền ảo, những sắc màu thơ mộng

Sông Hương hiện ra như một bức tranh lụa huyền ảo với những đường nét mềm mại, hài hòa, tinh tế. Qua cách cảm nhận của âm nhạc, sông Hương đẹp như một điệu slow chậm rãi, trữ tình, sâu lắng

Chất nhạc của dòng sông cũng được thể hiện qua những âm thanh của chính dòng sông và cảnh. Chất nhạc trước hết thể hiện ở chính âm hưởng, nhịp điệu, tiết tấu của văn bản ngôn từ. Chất nhạc còn hiện ra qua cách nhà văn miêu tả nhịp điệu dòng chảy của sông Hương. Đó là âm thanh gợi cõi vô thường, huyền hoặc của tiếng chuông chùa Thiên Mụ ngân nga tận bờ bên kia Âm thanh nồng ấm thân yêu của những xóm làng trung du bát ngát tiếng gà Âm thanh không lời của một tình yêu e ấp Âm thanh của chính dòng sông được ví như người tài nữ đánh đàn lúc đêm khuya với tiếng nước rơi bán âm của những mái chèo khuya Âm thanh được gợi ra trong những liên tưởng đến nền âm nhạc cổ điển Huế – một giá trị văn hóa đặc sắc của cố đô được sinh thành và tồn tại trên chính dòng sông. Sông Hương thực sự như một bản nhạc êm đềm giữa lòng thành phố Huế.

Tóm lại, bằng những so sánh, nhân hóa đặc sắc, những liên tưởng mang đậm chất trữ tình khiến sông Hương hiện ra thủy chung và tình tứ giữa thành phố quê hương; vừa dịu dàng, mềm mại như bức tranh lụa huyền ảo, vừa tha thiết, đắm say như một bản nhạc êm đềm.