Hóa học 9 bài 56: Ôn tập cuối năm Giải Hoá học lớp 9 trang 167, 168

Hoá 9 Bài 56 giúp các em học sinh lớp 9 nắm vững kiến thức mối quan hệ giữa các hợp chất vô cơ, kim loại, phi kim, tính chất cơ bản của một số hợp chất hữu cơ. Đồng thời giúp các em nhanh chóng giải bài tập Hóa 9 trang 167, 168.

Việc giải Hóa 9 bài 56 trước khi đến lớp các em nhanh chóng nắm vững kiến thức hôm sau ở trên lớp sẽ học gì, hiểu sơ qua về nội dung học. Đồng thời giúp thầy cô tham khảo, nhanh chóng soạn giáo án cho học sinh của mình. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn cùng tham khảo tại đây.

Phần I: Hóa vô cơ

Câu 1

Hãy nhận biết từng cặp chất sau đậy bằng phương pháp hóa học.

a) Dung dịch H₂SO₄ và dung dịch CuSO₄.

b) Dung dịch HCl và dung dịch FeCl₂.

c) Bột đá vôi CaCO₃. Viết các phương trình phản ứng hóa học (nếu có).

Gợi ý đáp án

Có thể nhận biết như sau:

a)

Cách 1: Cho quỳ tím lần lượt vào 2 dung dịch trên:

Dung dịch nào làm quỳ tím chuyển sang màu đỏ là H₂SO₄ , dung dịch còn lại không làm quỳ tím chuyển màu là Na₂SO₄

Cách 2. Cho đinh sắt vào hai ống nghiệm đựng hai dung dịch H₂SO₄ và dung dịch CuSO₄ riêng biệt, nếu ống nghiệm nào sinh bọt khí đó là dung dịch H₂SO ₄ , còn ống nghiệm nào có chất rắn màu đỏ bám lên đinh sắt là dung dịch CuSO₄.

Fe + H₂SO₄ → FeSO₄ + H₂

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

b)

Cách 2: Cho viên kẽm vào hai ống nghiệm đựng hai chất trên, nếu ống nghiệm nào có bọt khí sinh ra là dung dịch HCl, còn ống nghiệm không có bọt khí sinh ra là dung dịch FeCl₂.

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Zn + FeCl₂ → ZnCl₂ + Fe

Cách 3: Cho dung dịch NaOH vào hai ống nghiệm chứa hai chất trên, nếu ống nghiệm nào có kết tủa màu trắng xanh là FeCl₂ còn ống nghiệm kia không có hiện tượng gì xảy ra là HCl.

FeCl₂ + 2NaOH → Fe(OH)₂ + 2NaCl

HCl + NaOH → NaCl + H₂O.

c) Lấy một ít Na₂CO₃ và CaCO₃ (có cùng khối lượng) cho vào hai ống nghiệm đựng dung dịch H₂SO₄ loãng dư. Chất trong ống nghiệm nào có khí bay ra, tan hết đó là Na₂CO₃, chất trong ống nghiệm nào có khí bay ra, tan hết đó là CaCO₃, vì CaSO₄ (ít tan) sinh ra phủ lên CaCO₃ làm cho CaCO₃ không tan hết. (Vì vậy trong phòng thí nghiệm muốn điều chế khí CO₂, người ta cho CaCO₃ tác dụng với dung dịch HCl.

Na₂CO₃ + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + CO₂ + H₂O

CaCO₃ + H₂SO₄ → CaSO₄ + CO₂ + H₂O

Câu 2

Có các chất sau: FeCl₃, Fe₂O₃, Fe, Fe(OH)₃, FeCl₂. Hãy lập thành một dãy chuyển hóa và viết các phương trình hóa học. Ghi rõ điều kiện phản ứng.

Gợi ý đáp án

Fe FeCl₃ Fe(OH)₃ Fe₂O₃ Fe FeCl₂

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

FeCl₃ + 3NaOH → Fe(OH)₃ + 3NaCl

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂O

Câu 3

Có muối ăn và các chất cần thiết. Hãy nêu hai phương pháp điều chế khí clo. Viết các phương trình hóa học.

Gợi ý đáp án

Có thể điều chế khí Clo bằng cách:

a) Điện phân dung dịch NaCl bão hòa có màng ngăn

2NaCl + 2H₂O 2NaOH + Cl₂ + H₂

b) Điều chế theo sơ đồ chuyển hóa:

NaCl HCl Cl₂

2NaCl + H₂SO₄ Na₂SO₄ + 2HCl

4HCl đặc + MnO₂ MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O

Câu 4

Có các bình đựng khí riêng biệt: CO₂, Cl₂, CO, H₂.

Hãy nhận biết mỗi khí trên bằng phương pháp hóa học. Viết các phương trình hóa học nếu có.

Gợi ý đáp án

Cho quỳ tím ẩm lần lượt vào các khí trên:

Khi nào làm quỳ tím ẩm chuyển sang màu đỏ, sau đó mất màu là khí clo

Cl₂ + H₂O → HCl + HClO (có tính oxi hóa mạnh nên làm quỳ tím mất màu)

Khí nào làm quỳ tím ẩm chuyển sang màu đỏ là khí CO₂

CO₂ + H₂O → H₂CO₃ ( làm quỳ chuyển sang màu đỏ)

Hai khí còn lại đem đốt cháy, làm lạnh sản phẩm, nếu thấy có nước ngưng tụ thì khí đó là H₂, khí còn lại là CO.

Phương trình hóa học: 2H₂ + O₂ 2H₂O

2CO + O₂ 2CO₂

Hoặc cho sản phẩm qua nước vôi trong dư, khí nào làm đục nước vôi trong suy ra chất ban đầu là khí CO. Khí không có phản ứng là hơi nước, suy ra khí ban đầu là H₂.

Phương trình hóa học: CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃ + H₂O

Câu 5

Cho 4,8g hỗn hợp A gồm Fe, Fe₂O₃ tác dụng với dung dịch CuSO₄ dư. Sau khi phản ứng kết thức, lọc lấy phần chất rắn không tan, rửa sạch bằng nước. Sau đó cho phần chất rắn tác dụng với dung dịch HCl 1M thì còn lại 3,2g chất rắn màu đỏ.

a) Viết các phương trình hóa học

b) Tính thành phần phần trăm các chất trong hỗn hợp A ban đầu.

Gợi ý đáp án

Khi cho phần chất rắn tác dụng với dung dịch HCl thì còn lại 3,2g chất rắn màu đỏ, đó chính là đồng kim loại.

n_Cu = 3,2 / 64 = 0,05 mol.

a) Phương trình hóa học.

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu (1)

Fe₂O₃ + 6HCl → 2FeCl₃ + 3H₂O (2)

n_Cu = n_Fe = 0,05 mol.

b) Thành phần phần trăm các chất

m_Fe = 0,05 x 56 = 2,8g.

%Fe = 2,8 x 100% / 4,8 = 58,33%.

%Fe₂O₃ = (4,8 -2,8)/ 4,8 x 100% = 41,67%.

Phần 2: Hóa học hữu cơ

Câu 1

Những chất sau đây có điểm gì chung (thành phần, cấu tạo, tính chất)?

a) Metan, etilen, axetilen, bezen.

b) Rượu etylic, axit axetic, glucozơ, protein.

c) Protein, tinh bột, xenlulozơ, polietilen.

d) Etyl axetat, chất béo.

Gợi ý đáp án

Những chất có điểm chung sau:

a) Đều là Hiđrocacbon.

b) Đều là dẫn xuất của Hiđrocacbon.

c) Đều là hợp chất cao phân tử.

d) Đều là este.

Câu 2

Dựa trên đặc điểm nào, người ta xếp các chất sau vào cùng một nhóm:

a) Dầu mỏ, khí tự nhiên, than đá, gỗ.

b) Glucozơ, saccarozơ, tinh bột, xenlulozơ.

Gợi ý đáp án

Người ta sắp xếp các chất vào cùng một nhóm vì:

a) Đều được sử dụng làm nhiên liệu.

b) Đều là hợp chất gluxit.

Câu 3

Hoàn thành sơ đồ phản ứng:

Tinh bột → Glucozơ → Rượu etylic → Axit axetic → Etyl axetat → Rượu etylic

Gợi ý đáp án

(1) (−C₆H₁₀O₅−)n + nH₂OnC₆H₁₂O₆

(2) C₆H₁₂O₆2C₂H₅OH + 2CO₂

(3) C₂H₅OH + O₂CH₃COOH + H₂O

(4) CH₃COOH + C₂H₅OH CH₃COOC₂H₅ + H₂O

(5) CH₃COOC₂H₅ + NaOH → CH₃COONa + C₂H₅OH

Câu 4

a) Metan, etilen, axetilen đều làm mất màu dung dịch brom.

b) Etilen, axetilen, benzen đều làm mất màu dung dịch brom.

c) Metan, etilen, benzen đều không làm mất màu dung dịch brom.

d) Etilen, axetilen, benzen đều không làm mất màu dung dịch brom.

e) Axetilen, etilen đều làm mất màu dung dịch brom.

Gợi ý đáp án

a) sai vì metan không làm mất màu dung dịch brom.

b) sai vì benzen không làm mất màu dung dịch brom.

c) sai vì etilen làm mất màu dung dịch brom.

d) sai vì etilen và axetilen làm mất màu dung dịch brom.

e) đúng

Chọn đáp án e)

Câu 5

Nêu phương pháp hóa học để phân biệt các chất sau:

a) CH₄, C₂H₄, CO₂

b) C₂H₅OH, CH₃COOC₂H₅, CH₃COOH

c) Dung dịch glucozơ, dung dịch saccarozơ, dung dịch axit axetic.

Gợi ý đáp án

a) TN1: Cho các khí qua dung dịch Ca(OH)₂ dư, khí nào cho kết tủa là khí CO_2.

PTHH: CO₂ + Ca(OH)₂ → CaCO₃+ H₂O

Lấy cùng một thể tích các khí còn lại cho tác dụng với cùng một thể tích dung dịch brom có cùng nồng độ, khí không làm mất màu dung dịch brom là CH₄, khí làm nhạt màu dung dịch brom là C₂H₄.

PTHH: C₂H₄ + Br₂ → C₂H₄Br₂

b)

Cho quỳ tím lần lượt vào 3 ống nghiệm , ống nghiệm nào quỳ tím đổi sang màu đỏ là đựng axit CH₃COOH

Cho Na vào hai ống nghiệm còn lại, chất trong ống nghiệm nào cho khí bay ra là rượu etylic, chất không phản ứng là CH₃COOC₂H₅.

PTHH: 2C₂H₅OH + 2Na → 2C₂H₅ONa + H₂↑

c) Cho quỳ tím vào ba ống nghiệm chứa các chất trên, chất trong ống nghiệm nào đổi màu quỳ tím thành đỏ là axit axetic.

Cho AgNO₃ trong dung dịch NH₃ vào hai ống nghiệm còn lại và đun nóng, chất trong ống nghiệm nào có chất màu sáng bạc bám lên thành ống nghiệm là glucozơ, còn lại dung dịch không phản ứng là dung dịch saccarozơ.

Câu 6

Đốt cháy 4,5g chất hữu cơ A thu được 6,6g khí CO₂ và 2,7g H₂O. Xác định công thức phân tử hợp chất hữu cơ A. Biết khối lượng mol của hợp chất là 60g.

Gợi ý đáp án

Đốt cháy hợp chất hữu cơ cho CO₂ và H₂O, hợp chất hữu cơ này chắc chắn có hai nguyên tố C và H, có thể có nguyên tố O.

n_CO2 = 6,644 = 0,15 => n_C = 0,15(mol) => mC = 0,15.12 = 1,8(g)

nH2O=2,718=0,15 =>n_H= 0,3 (mol)=>mH = 0,3(g)

mO=4,5−1,8−0,3 = 2,4g.mO = 4,5−1,8−0,3 = 2,4g.

Hợp chất hữu cơ có nguyên tố O.

Đặt công thức phân tử hợp chất hữu cơ A là CxHyOz.

n_A = 4,5/60 = 0,075 (mol)

x = n_C/n_A = 0,15/0,075 = 2

y = n_H/n_A = 0,3/0,075 = 4

z = n_O/n_A = 0,15/0,075 = 2

=> công thức phân tử của A là C₂H₄O₂

Câu 7

Đốt cháy hợp chất hữu cơ X bằng oxi thấy sản phẩm tạo ra gồm có CO₂, H₂O, N₂. Hỏi X có thể là những chất nào trong các chất sau: tinh bột, benzen, chất béo, caosu, protein.

Gợi ý đáp án

Chất X là protein.

Vì thành phần phân tử của tinh bột, benzen, chất béo và cao su chỉ gồm các nguyên tố C, H và O (có thể có O) nên khi đốt cháy sản phẩm cháy chỉ gồm CO₂ và H₂O.

Còn thành phần phân tử của protein ngoài C, H, O còn có N nên khi đốt cháy protein ngoài sản phẩm là CO₂ và H₂O còn thu được N₂