Văn mẫu lớp 11: Cảm nhận về nhân vật Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ 2 Dàn ý & 9 bài văn mẫu hay nhất lớp 11

Cảm nhận về nhân vật Liên trong Hai đứa trẻ của Thạch Lam tuyển chọn 9 bài văn mẫu hay nhất kèm theo dàn ý chi tiết. Cảm nhận nhân vật Liên giúp các bạn lớp 11 có thêm nhiều gợi ý học tập, trau dồi vốn văn chương của mình, hoàn thiện bài văn khi ôn tập, rèn luyện và làm các bài kiểm tra sắp tới đạt kết quả tốt.

Cảm nhận nhân vật Liên giúp các bạn hiểu rõ hơn về cuộc sống cơ cực, nghèo khổ nơi phố huyện nghèo. Qua đó, mỗi người sẽ cảm thương hơn cho số phận của họ và trân trọng ước mơ, niềm hy vọng về tia sáng cho cuộc đời đầy tăm tối ấy. Bên cạnh bài cảm nhận nhân vật Liên các bạn xem thêm bài văn mẫu: phân tích diễn biến tâm trạng nhân vật Liên, Phân tích cảnh đợi tàu trong Hai đứa trẻ, phân tích Hai đứa trẻ và rất nhiều bài văn hay khác tại chuyên mục Văn 11.

Cảm nhận về nhân vật Liên trong Hai đứa trẻ

• Dàn ý cảm nhận về nhân vật Liên trong Hai đứa trẻ
• Cảm nhận về nhân vật Liên – Mẫu 1
• Cảm nhận về Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ – Mẫu 2
• Cảm nhận nhân vật Liên trong Hai đứa trẻ – Mẫu 3
• Cảm nhận về Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ – Mẫu 4

Dàn ý cảm nhận về nhân vật Liên trong Hai đứa trẻ

I. Mở bài

– Giới thiệu những nét cơ bản về Thạch Lam truyện ngắn Hai đứa trẻ: Một cây bút với cái nhìn nhân đạo về cuộc sống con người, một truyện ngắn trong trẻo có khả năng thanh lọc con người

– Giới thiệu nhân vật Liên: Nhân vật trung tâm để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng độc giả.

II. Thân bài

1. Hoàn cảnh nhân vật

• Trước ở Hà Nội, từ khi bố mất việc, hai chị em về quê.
• Mẹ giao trông coi một gian hàng tạp hoá nhỏ xíu.
• Chiều nào cũng dọn hàng, đếm hàng, tính tiền, ngồi trên cái chõng sắp gãy nhìn cảnh và người phố huyện.
• Ngày chợ phiên mà chỉ bán được 2,5 bánh xà phòng, một cút rượu ti nhỏ

⇒ Hoàn cảnh khó khăn, sa sút, mức sống eo hẹp

2. Liên – cô bé có tâm hồn nhạy cảm, yêu quê hương và giàu lòng trắc ẩn

a. Cô bé có tâm hồn nhạy cảm, yêu quê hương

– Tâm hồn Liên đã có những cảm nhận hết sức tinh tế trước những thời điểm khác nhau trong ngày:

– Cảm nhận bức tranh phố huyện lúc chiều tàn: với hình ảnh, âm thanh, đường nét, màu sắc: Tiếng trống thu không, “Phương Tây đỏ rực như lửa cháy”, “tiếng ếch nhái kêu ran”,…

⇒ Cảm nhận bức hoạ đồng quê quen thuộc, bình dị, thơ mộng, gợi cảm, mang cốt cách Việt Nam.

+ Cảm nhận rất rõ: “mùi riêng của đất, của quê hương này” từ tâm hồn nhạy cảm

⇒ Tâm hồn nhạy cảm và lòng yêu quê hương

b. Cô bé giàu lòng trắc ẩn

– Xót thương cho những kiếp người nhỏ bé nơi phố huyện nghèo:

– Nỗi buồn thấm thía trước cảnh ngày tàn và những kiếp người tàn tạ:

• Thương những đứa trẻ nhà nghèo nhưng không có tiền mà cho chúng.
• Xót thương mẹ con chị Tí: ngày mò cua bắt tép, tối dọn cái hàng nước chè tươi chả kiếm được bao nhiêu, xót thương bà cụ Thi điên

⇒ Tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, có lòng trắc ẩn, yêu thương con người. Đây cũng là nhân vật mà Thạch Lam gửi gắm tâm tư của mình

3. Liên – cô bé có niềm hi vọng và ước mong vào tương lai tốt đẹp hơn cho cuộc sống nghèo nàn buồn tẻ nơi phố huyện nghèo

Thông qua tâm trạng của Liên trong sự háo hức chờ đợi tàu và niềm ước mơ về Hà Nội xa xăm

*Trước khi tàu đến

• Liên cùng em trai dù đã rất buồn ngủ nhưng vẫn cố thức để đợi tàu: Cô thức vì muốn được nhìn thấy chuyến tàu như một hoạt động cuối cùng của đêm khuya
• Tâm hồn Liên yên tĩnh hẳn, có những cảm giác mơ hồ không hiểu
• Tiếng Liên gọi em một cách cuống quýt, giục giã như thể nếu chậm một chút sẽ mất đi điều gì đó quý giá

⇒ Niềm háo hức, mong ngóng chuyến tàu đêm như mong ngóng một điều gì đó tươi sáng hơn cho cuộc sống vốn tẻ nhạt thường ngày.

*Khi tàu đến

• Liên dắt em đứng dậy để nhìn đoàn xe vượt qua
• Dù chỉ trong chốc lát, Liên cũng thấy “những toa hạng trên sang trọng lố nhố người, đồng và kền lấp lánh” ⇒ thế giới khác với cuộc sống thường ngày của chị
• Trong tâm hồn cô cơn xúc động vẫn chưa lắng xuống
• Liên mơ tưởng về Hà Nội, một Hà Nội sáng rực và xa xăm, đẹp, giàu sang và sung sướng… ⇒ thêm tiếc nuối và ngán ngẩm cho cuộc sống hiện tại.

⇒ Tâm trạng xúc động, vui sướng, hạnh phúc, mơ mộng

*Khi tàu đi

• Như bao con người khác, Liên cũng “mong đợi một cái gì đó tươi sáng cho cuộc sống hằng ngày”
• Khi tàu đi qua, Liên trở về với tâm trạng buồn như cuộc sống thường ngày nơi phố huyện

⇒ Tâm trạng nuối tiếc, niềm suy tư thao thức về cuộc sống hằng ngày nơi phố huyện nghèo

III. Kết bài

• Nhấn mạnh ấn tượng của nhân vật Liên trong lòng độc giả bởi tâm hồn nhạy cảm, giàu lòng trắc ẩn và niềm mơ ước
• Khái quát một số nét nghệ thuật tiêu biểu thể hiện thành công nhân vật

Cảm nhận về nhân vật Liên – Mẫu 1

Hãy hướng về phía mặt trời, bóng tối sẽ ngả sau lưng bạn” là một câu danh ngôn nổi tiếng của Nam Phi được rất nhiều người tâm đắc. Bởi vì khi hướng về phía ánh sáng, về cuộc sống tươi đẹp thì mọi khó khăn sẽ được bỏ lại ở khoảng tối phía sau lưng bạn, nó sẽ không còn là vật cản khiến bạn phải buồn rầu hay chạy trốn hiện thực nữa. Nhân vật Liên trong tác phẩm “Hai đứa trẻ” của nhà văn Thạch Lam đã để lại trong tôi ấn tượng sâu sắc về một cô bé giàu lòng trắc ẩn và có khao khát sống mãnh liệt.

Thạch Lam (1910 – 1942) là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học Việt Nam hiện đại với đặc trưng truyện không có cốt truyện. Khác với những thành viên trong nhóm Tự lực văn đoàn, ngòi bút của Thạch Lam lại hướng đến cuộc sống bình dị của những kiếp người nghèo khổ trong xã hội. Chắc hẳn, bạn đọc đã không còn xa lạ với những sáng tác nổi tiếng của Thạch Lam như “Một thứ quà của lúa non: Cốm”, “Hà Nội băm sáu phố phường”, … Một trong những tác phẩm có sức hấp dẫn đặc biệt mà chúng ta không thể bỏ qua đó là “Hai đứa trẻ”. Có thể nói “Hai đứa trẻ” là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất Thạch Lam được in trong tập “Nắng trong vườn” năm 1938. Đọc tác phẩm, ta như được xuôi về quá khứ để trở về với tuổi thơ cùng nhân vật Liên giàu lòng trắc ẩn.

Trước đây, gia đình Liên ở Hà Nội nhưng từ khi bố mất việc thì cả gia đình chuyển về phố huyện nghèo sinh sống. Hai chị em Liên được mẹ giao cho trông coi một gian hàng tạp hóa nhỏ tại ga xép Cẩm Giàng. Tuổi thơ của chị em Liên là những chiều dọn hàng và ngồi trên chiếc chõng tre ngắm nhìn cảnh vật nơi phố huyện. Ngày chợ phiên mà chị em Liên chỉ bán được hai bánh rưỡi xà phòng và một cút rượu ti nhỏ. Có lẽ, niềm vui lớn nhất trong ngày của chị em Liên đó chính là được nhìn thấy chuyến tàu đêm đi qua để trông thấy một thứ ánh sáng mới mẻ đến từ vùng kí ức mang tên Hà Nội.

Liên là một cô bé nhạy cảm, mang trong mình một nỗi buồn thấm thía khi chứng kiến cảnh ngày tàn nơi phố huyện tăm tối, nghèo khổ. Trong bức tranh phố huyện của Thạch Lam dường như có sự đối lập giữa khung cảnh thiên nhiên và cuộc sống con người. Thiên nhiên mang vẻ đẹp trữ tình “một chiều êm ả như ru” chính là sự báo hiệu của một đêm mùa hạ “êm như nhung” và “thoảng qua gió mát”. Tuy nhiên, dù không khí nơi đây có tuyệt vời đến thế nào chăng nữa thì cũng không thể che giấu được cuộc sống nghèo khổ với cảnh “ngày tàn, chợ tàn” và “những kiếp người tàn tạ”. Tiếng trống thu không vang lên từng tiếng một cùng với những âm thanh của ếch nhái, côn trùng cho thấy cuộc sống thật buồn tẻ và đơn điệu. Thêm vào đó là hình ảnh mặt trời ở “phương tây đỏ rực như lửa cháy” giúp người đọc cảm nhận rằng ánh sáng mặt trời chỉ bừng lên lần cuối để rồi nhấn chìm tất cả vào trong đêm tối tĩnh lặng. Nếu trong “Tràng Giang” (Huy Cận) ta bắt gặp một nỗi sầu vũ trụ, nỗi sầu thiên cổ với không gian hiu quạnh của “Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều” thì trong “Hai đứa trẻ” Thạch Lam lại gợi cảm giác buồn thê lương khi miêu tả cảnh chợ tàn trong ngày tàn cộng hưởng thêm nỗi buồn của chị em Liên. Trước khung cảnh như vậy, Liên cảm thấy lòng buồn man mác. Khi chứng kiến những đứa trẻ con nhà nghèo nhặt nhạnh những gì còn sót mà người bán hàng để lại khiến Liên “động lòng thương” nhưng chị cũng không có gì để cho chúng. Liên là cô gái có những suy nghĩ chín chắn hơn so với độ tuổi của mình khi biết động lòng thương những kiếp người tàn tạ như mẹ con chị Tí, bà cụ Thi điên, những đứa trẻ nghèo, …

Đêm xuống, khi bóng tối đã bao trùm tất cả các con ngõ nhỏ cũng là lúc Liên cảm thấy buồn nhất dù bóng tối không còn xa lạ với cô nữa. Liên và An lặng lẽ đi tìm thứ ánh sáng phát ra từ những ngôi sao đang ganh nhau lấp lánh nhưng “chỉ một lát, hai chị em lại cúi nhìn về mặt đất” vì vũ trụ bao la kia là một thứ gì đó rất xa lạ với chị em Liên. Cảnh đêm tối được tác giả miêu tả bằng thủ pháp đối lập giữa ánh sáng nhỏ nhoi phát ra từ ngọn đèn con, cái bếp lửa “thưa thớt từng hột sáng” hay những “khe sáng” từ một vài cửa hàng còn thức với bóng tối tối hết cả các con đường phố huyện. Trong cái không gian tĩnh mịch ấy, hoạt động của con người như bác phở Siêu, mẹ con chị Tí, vợ chồng bác xẩm được lặp đi lặp lại một cách đơn điệu và quẩn quanh ngày qua ngày. Thấy mùi phở, Liên lại nhớ về những kí ức tươi đẹp từ ngày còn ở Hà Nội sáng rực đèn chứ không tối tăm như vùng quê này cho thấy khát vọng được đổi đời, được quay trở lại Hà Nội của Liên ngày càng mãnh liệt.

Sống trong cảnh đời tù túng, tẻ nhạt của những chuỗi ngày lặp lại và thiếu thốn mọi thứ khiến cho không chỉ chị em Liên và tất cả con người nơi đây đều nuôi trong mình một hi vọng lớn lao về những gì tốt đẹp sẽ đến với họ. Liên luôn mơ ước về một thế giới khác với cuộc sống hiu quạnh này và khao khát đó được thể hiện rõ ràng nhất khi chuyến tàu đêm đi qua phố huyện. Chị em Liên cùng thức đợi tàu trong niềm vui háo hức, thế nhưng niềm vui ấy cũng không được bao lâu vì khi chuyến tàu đi qua thì cảnh vật lại chìm vào trong bóng tối. Tuy mẹ giao cho gian hàng nhỏ nhưng chị em Liên đợi tàu không phải xuất phát từ nhu cầu vật chất mà xuất phát từ đời sống tinh thần vô cùng thiếu thốn với những ước mơ nhỏ nhoi. Tàu từ Hà Nội về mang theo một nguồn sáng rực rỡ và không khí vô cùng ồn ào, náo nhiệt như tiếp thêm sức mạnh cho Liên. Trong phút giây ngắn ngủi, Liên như được thoát ra khỏi hiện thực tăm tối, được sống lại với những kí ức đẹp đẽ, sôi động của ngày còn ở Hà Nội với nhiều món quà xa xỉ, những thứ nước xanh đỏ mà vùng quê này không có. Sự thoát li hiện tại chỉ là trong tưởng tượng, nó thoảng qua trí óc Liên như một giấc mơ và ngắn ngủi hơn cả giấc mơ nhưng với Liên “Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt/ Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm” (Xuân Diệu). Tuy tàu hôm nay không đông như mọi ngày nhưng cũng là niềm vui duy nhất mà chị em Liên hằng trông ngóng nên khi tàu đi, Liên và An lặng người nhìn theo mơ tưởng cho đến khi “chiếc tàu đi vào đêm tối”, thứ ánh sáng rực rỡ nhất trong ngày cũng biến mất nhanh như đốm lửa lụi tàn. Liên đã ý thức được rằng những mong ước của cô chỉ là kì vọng xa xôi nhưng cô vẫn luôn mơ ước và không bao giờ từ bỏ ước mơ khi nó vẫn còn cơ hội trở thành hiện thực. Thế rồi Liên cũng dần chìm vào giấc ngủ với thứ ánh sáng chập chờn từ ngọn đèn dầu của mẹ con chị Tí, giấc ngủ ấy cũng yên tĩnh như cảnh vật trong đêm phố tối tăm. Chuyến tàu đêm đã mang đến cho chị em Liên một niềm mơ tưởng xa xăm mà rất êm đềm về quá khứ tươi đẹp để rồi khi chuyến tàu đi, mọi thứ lại quay trở về với quỹ đạo của nó khiến cho mọi thứ đều tẻ nhạt và ảm đạm đến lạ.

Qua cách miêu tả nhân vật Liên – một cô gái luôn có dòng nhựa sống chảy trôi đã cho chúng ta thấy giá trị nhân đạo sâu sắc của tác phẩm. Tác giả Thạch Lam là một người có niềm thương cảm sâu sắc với những con người bé nhỏ, vô danh không biết đến niềm vui. Đây như một lời cảnh tỉnh với xã hội khi những con người bé nhỏ vô danh ấy lại dần bị chôn vùi, lãng quên. Thế nhưng, dù họ có sống trong hoàn cảnh đói nghèo thì cũng không thể dập tắt được ước mơ hay niềm hi vọng của họ. Ông luôn trân trọng khát vọng được sống một cuộc sống hạnh phúc của nhân vật Liên.

Để tạo nên sự thành công khi miêu tả nhân vật Liên, Thạch Lam đã sử dụng giọng văn nhẹ nhàng, điềm tĩnh nhưng thấm thía với những ngôn từ trong sáng, gần gũi. Tác giả đã đi sâu vào việc diễn tả nội tâm nhân vật Liên để người đọc có thể cảm nhận rõ khát vọng sống mãnh liệt của một cô gái giàu tình thương và giàu lòng trắc ẩn.

Khát vọng sống giống như ngọn hải đăng giữa biển khơi soi sáng cho những con tàu lênh đênh tìm thấy bến bờ. Nhân vật Liên trong “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam đã đem đến cho chúng ta một nguồn năng lượng tích cực khi dám ước mơ, dám hi vọng về những gì tươi đẹp dù thực tại có quẩn quanh và tăm tối đến nhường nào.

Cảm nhận về Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ – Mẫu 2

Phạm Văn Đồng đã từng viết: “Cái giá trị đích thực của văn học là con người, cộng đồng con người và cuộc sống con người chứ không phải là một cái gì khác. Ai muốn tìm một cái gì khác thì sẽ không có chỗ đứng, không có triển vọng về tương lai bởi nó xa lạ với con người và con người cũng không cần đến nó”. Nói như vậy có nghĩa là các nhà văn phải hướng ngòi bút của mình vào con người, lấy con người là trung tâm của tác phẩm. Cũng giống như bao nhà văn khác trang văn của Thạch Lam luôn viết về cuộc sống con người, những nhân vật của ông không có nét dữ dội, mãnh liệt như chị Dậu, Chí Phèo hay Lão Hạc mà nó mang vẻ đẹp bình dị, nhẹ nhàng, ông nhấn mạnh đến đời sống tâm hồn của nhân vật. Tiêu biểu cho con người của trang văn Thạch Lam là cô bé Liên trong tác phẩm “Hai đứa trẻ” mang tâm hồn nhạy cảm, tinh tế và luôn khao khát về cuộc sống mới tốt đẹp hơn ở tương lai.

“Hai đứa trẻ” kể về cuộc sống con người nơi phố huyện nghèo, với nhân vật chính là Liên và An hai chị em đã từng sống ở Hà Nội nhộn nhịp nhưng khi cha bị mất việc hai đứa nhỏ cùng gia đình chuyển về phố huyện sống. Nói là phố huyện nhưng nơi đó cũng nghèo nàn, cuộc sống vẫn còn khó khăn. Hai chị em được mẹ giao cho việc trông nom cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu bán mấy thứ lặt vặt để kiếm thêm thu nhập phụ giúp gia đình.

Nhân vật Liên là cô chị cả mới lớn trong gia đình nên rất đảm đang, biết quán xuyến công việc giúp mẹ. Ban ngày thì bán hàng tối đến thì dọn hàng lại, hình ảnh “Liên đếm lại những phong thuốc lào, xếp vào hòm những bánh xà phòng còn lại, vừa lẩm nhẩm tính tiền hàng” cùng với một chiếc khóa chị đeo vào cái dây xà tích bạc ở thắt lưng khiến cho “chị cảm thấy hãnh diện, vì nó tỏ ra chị là người con gái lớn và đảm đang”.

Liên là một cô bé có tâm hồn nhạy cảm với sự chuyển biến của cảnh vật xung quanh. Khung cảnh ngày tàn được Liên thu vào tầm mắt và cảm nhận những âm thanh, hình ảnh báo hiệu một ngày tàn sắp qua, chuẩn bị cho một đêm tối mới cũng giống như bao đêm khác. “Tiếng trống thu không trên cái chòi của huyện nhỏ; từng tiếng một vang ra để gọi buổi chiều; phương tây đỏ rực như lửa cháy và những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”. Tất cả đã sẵn sàng cho bóng tối bao trùm. Tâm trạng của con người cũng trở nên buồn bã, hiu quạnh “đôi mắt chị bóng tối ngập dần đầy và cái nỗi buồn của buổi chiều quê thấm thía vào tâm hồn ngây thơ của chị, Liên không hiểu sao nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn”. Khi đêm về bóng tối bao trùm cũng khiến cho cô chìm ngập trong nỗi buồn “qua kẽ lá của cành bàng, ngàn sao vẫn lấp lánh, một con đom đóm bám vào dưới mặt lá vùng sáng nhỏ xanh nhấp nhánh rồi hoa bàng rụng xuống vai Liên khe khẽ, thỉnh thoảng từng loạt một” khiến cho tâm hồn chị tĩnh lặng, có những cảm giác mơ hồ. Liên thật tinh tế khi đã lắng mình cảm nhận, quan sát từng chuyển động nhỏ xung quanh.

Cô bé còn là người giàu lòng yêu thương, đồng cảm và sẻ chia với những mảnh đời nghèo khổ. Chị thương cho lũ trẻ con nhà nghèo khi tan chợ chiều chúng “cúi lom khom” nhặt nhạnh thanh tre, thanh nứa hay bất cứ thứ gì còn dùng được của người bán hàng bỏ lại. Liên thương cho hoàn cảnh của chúng nhưng cũng không biết phải làm sao để giúp đỡ bởi chính chị cũng nghèo và thiếu thốn. Liên cũng thương cho những mảnh đời vất vả cơ cực hiện lên hằng ngày xung quanh cô: Đó là mẹ con chị Tí ngày mò cua bắt tép tối lại đội nhau ra gốc bàng trông chờ vào bát nước chè xanh mà vẫn không ăn thua, đó là bà cụ Thi điên hay ra chỗ Liên mua rượu, cụ đi ra từ bóng tối cũng khuất bóng đi vào trong đêm tối với tiếng cười khanh khách khuất bóng đằng xa, đó là gánh phở bác Siêu như một thứ quà xa xỉ bởi chính con người ở đây họ cũng nghèo nên bác chẳng thể bán được cho ai, đó còn là gia đình bác Xẩm ngồi bên đường với manh chiếu rách và cái thau trống trơ để chờ đợi giọt hạnh phúc hi hữu mà người khác cho, thằng con thì bò ra ngoài đất nhặt những thứ rác rưởi. Ngày nào cũng vậy, cũng chừng ấy con người, chừng ấy công việc lặp đi lặp lại, nhàm chán, buồn tẻ. Cuộc sống của Liên cũng chẳng khác gì họ, cô thương cho những kiếp người nghèo khổ quanh mình cũng chính là thương cho bản thân và gia đình đang phải vất vả kiếm ăn để trang trải cuộc sống. Thạch Lam cảm thương cho nhân vật, xót xa cho số phận của những người dân nghèo vô cùng nên ông mới để cho Liên quan sát và cảm nhận từng mảnh đời lay lắt mà khắc họa nên bức tranh cuộc sống để lại nhiều xúc cảm thương tâm, xót xa cho người đọc.

Tuy nhiên ông cũng là nhà nhân đạo lớn nên Thạch Lam không nỡ để cho nhân vật của mình chìm trong bóng tối tuyệt vọng. Cô bé Liên luôn có niềm tin và tương lai tươi sáng và khao khát cuộc sống tốt hơn. Điều đó được thể hiện trong tâm trạng háo hức chờ tàu và sự vui mừng rạng rỡ khi đứng ngắm chuyến tàu qua. Dù đã buồn ngủ ríu cả mắt nhưng chị vẫn cố thức để nhìn thấy hoạt động cuối cùng nơi phố huyện, chuyến tàu dù chỉ xuất hiện trong chốc lát nhưng đó là cả ước mơ về tương lai và hoài niệm về quá khứ. Tàu đến mang theo thứ âm thanh nhộn nhịp của tiếng còi rít, tiếng tàu rầm rộ đi tới, tiếng nói chuyện của những hành khách phá tan không gian tĩnh mịch, buồn thảm nơi đây. Tàu đến mang theo thứ ánh sáng của thế giới thần tiên xa lạ khác hẳn với ánh đèn leo lét của những kiếp người tàn, đó là “Một làn khói bừng sáng trắng lên đằng xa”, “Các toa đèn sáng trưng chiếu ánh cả xuống đường”, ánh sáng của đồng và kền lấp lánh và các cửa kính sáng đã xóa tan đi đêm tối mịt mù, lóe lên cho họ niềm tin, hi vọng về tương lai ngày mai tươi sáng hơn. Dù cho chỉ thoáng chốc vụt qua những chuyến tàu đêm vô cùng có ý nghĩa với chị em Liên. Dường như đối với chúng đó là niềm say mê vì không những nó đi qua sự phẳng lặng, tẻ nhạt của cuộc sống phố huyện mà còn đưa Liên trở về quá khứ xa xưa khi cha cô chưa bị mất việc cả nhà vẫn còn sống ở Hà Nội huyên náo, nhộn nhịp khi ấy hai đứa trẻ đang được sống và vui chơi trong những tháng ngày tươi đẹp.

Như vậy Liên hiện lên là một cô gái giàu cảm xúc, suy tư trong cô luôn mang một nỗi buồn man mác trước cảnh chiều tà và bóng đêm bao phủ nhưng lại sung sướng vui vẻ khi chuyến tàu đêm đi qua. Chẳng cần bằng cốt truyện hấp dẫn li kì, truyện ngắn “Hai đứa trẻ” chỉ đi sâu vào thế giới nội tâm nhân vật để khám phá ra giá trị cuộc sống, vẻ đẹp con người trong suy nghĩ và cảm nhận của Liên. Nếu nhân vật trong văn học trung đại thường được nhìn nhận dưới góc nhìn đạo đức, luân lí, tốt xấu rõ ràng còn đến với trang văn Thạch Lam người đọc mới thấy rõ sự đa dạng và chuyển biến tinh vi trong nội tâm nhân vật được tác giả miêu tả rõ nét.

Quan niệm nghệ thuật của Thạch Lam về con người ông luôn nhấn mạnh vẻ đẹp tâm hồn, sâu thẳm bên trong, ông cho rằng: “Đối với nhà văn điều quan trọng nhất là phải miêu tả sự sống mà sự sống tinh vi nhất, sâu kín nhất là sự sống của tâm hồn”. Nhân vật Liên được hiện lên với nét đẹp sâu thẳm bên trong con người từ những suy nghĩ đến cảm nhận để lại cho độc giả nhiều ấn tượng. Qua đó cho ta hiểu thêm về những mảnh đời cơ cực trong cuộc sống, càng căm ghét bao nhiêu tội ác của giặc, càng thêm trân trọng giá trị của cuộc sống hiện tại.

Cảm nhận nhân vật Liên trong Hai đứa trẻ – Mẫu 3

Thạch Lam là một trong những cây bút truyện ngắn xuất sắc trong nhóm Tự Lực văn đoàn. “Hai đứa trẻ” là tác phẩm xuất sắc của Thạch Lam được in trong tập “Nắng trong vườn”. Tác phẩm để lại ấn tượng đối với người đọc nhờ lối kể chuyện nhẹ nhàng ấm áp tình đời, tình người. Có lẽ hình ảnh hai đứa trẻ mà tiêu biểu là nhân vật Liên được Thạch Lam tập trung khắc hoạ nhiều nhất.

Trước hết Liên là một cô bé mới tám, chín tuổi. Lứa tuổi mà người xưa cho rằng: “ăn chưa no, lo chưa tới” nói đúng hơn đó là cái tuổi vô tư, vô lo nhưng mọi điều đều ngược lại. Dưới ngoài bút của Thạch Lam Liên hiện lên với hình ảnh một cô bé nhưng già đi trước tuổi. Tuổi thơ của cô chìm trong nỗi buồn của sự tàn tạ, héo hắt của một cuộc sống đầy bóng tối, bế tắc không lối thoát. Đối với tâm hồn thơ bé ấy đoàn tàu đêm từ Hà Nội chạy ngang qua phố huyện chính là niềm an ủi cuối cùng của cuộc sống.

Con phố nhỏ Cẩm Giàng tỉnh Hải Dương, nơi đón chị em Về là một nơi đói nghèo trong rôm rã với những kiếp người bé nhỏ lay lắc. Bản thân gia đình cũng chẳng khá giả gì hơn, mẹ làm hàng xáo, chỉ em Liên trông coi một cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu với những thức hàng lặt vặt, ngày phiên mà cũng chẳng bán được bao nhiêu.

Liên là một cô bé nhạy cảm hay động lòng trắc ẩn trước những thay đổi của cuộc sống. Tâm trạng của liên cũng diễn biến theo thời gian. Trong bóng chiều nhá nhem, Liên nhìn về bãi chợ vãn, nơi những người bán hàng về muộn cô đã động lòng thương trước những mảnh đời cơ cực đó chính là hình ảnh của ”những đứa trẻ con nhà nghèo” đi lại lang thang trên mặt đất nhặt nhạnh những thanh nứa thanh tre hay bất cứ cái gì của những người bán hàng để lại. Hình ảnh đó như xoáy sâu vào lòng trắc ẩn của cô bé tám tuổi giàu lòng nhân ái. Liên thấy thương cho những đứa trẻ nghèo, nhưng chính chị cũng không có tiền để cho chúng nó. Nhân vật Liên thường ít nói nhưng suy tư nhiều và mang đến những vẻ đẹp tình người đằng sau những suy nghĩ thiết tha của cuộc sống. Trong cảm nhận của Liên bóng tối thật ghê gớm ” tối hết cả con đường thăm thẳm ra sông con đường qua chợ về nhà, các ngõ vào làng lại càng sẫm đen hơn nữa”. Bóng tối là sự hiện thân của sự đói nghèo, lam lũ tù đọng. Thạch Lam đã sử dụng nghệ thuật đối lập để miêu tả bóng tối và ánh sáng, nếu như bóng tối nuốt chửng cả phố huyện thì ánh sáng xuất hiện với tầng số thấp đó chỉ là những vệt sáng, hột sáng, khe sáng, tất cả hiện lên thật bé nhỏ tội nghiệp. Cùng với đó là những thân phận kiếp người với cuộc sống trôi nổi, bấp bênh,tàn lụi le lói như ngọn đèn trước gió. Liên thương hết thảy những con người nơi phố huyện nhỏ bé này. Đó là chị Tí với cuộc đời cơ cực: ”ngày thì mò cua bắt ốc, tối đến cùng gánh hàng nghèo xơ xác với bác nước chè, điếu thuốc lào, thanh kẹo lạc” tất cả gia tài mưu sinh bên ngọn đèn con chỉ chiếu sáng một vùng đất nhỏ. Liên thương bác phở Siêu với gánh hàng phở xa xỉ, ế ẩm nhưng đêm nào cũng thấy bác dọn hàng. Thương bác Xẫm với manh chiếu rách tả tơi cùng chiếc thau sắt trống trơn chưa một niềm hi vọng, thương lắm những tiếng đàn bác góp chuyện run bần bật trong đêm yên lặng, thương bà cụ Thi điên đơn chiếc với tiếng cười chìm vào bóng tối… Cuộc sống phố huyện là như vậy, đêm nào cũng tẻ nhạt, đơn điệu cứ lặp đi, lặp lại.

Và tất cả hoạ đều đang trông đợi một điều gì đó cho cuộc sống tươi sáng hơn cho cuộc sống hằng ngày của họ, và đoàn tàu từ Hà Nội về đã thực sự là ước mơ là khát vọng của những con người nơi đây. Tâm trạng đợi tàu của chị em Liên đã thực sự làm người đọc xúc động. Mới bảy tám tuổi mà mẹ đã bắt Liên trông coi một cửa hàng tạp hoá lại còn thức cho tới khuya để đợi bán hàng, để được nhìn thấy hình ảnh cuối cùng của phố huyện trước khi chúng chìm vào bóng tối. Tuy nhiên con tàu chỉ thoáng qua rồi biến mất, hi vọng đối với Liên vẫn mong manh với một quá khứ huy hoàng, một tương lai mờ mịt.

Với lối viết truyện nhẹ nhàng như bài thơ trữ tình đầy xót thương Thạch Lam đã mang đến cho người đọc một sự đồng cảm sâu sắc về những thân phận trong cuộc đời trong xã hội cũ. Qua hình tượng nhân vật Liên nhà văn đã làm toát lên những giá trị nhân văn cao đẹp, giúp người đọc thấu hiểu nỗi buồn đau của dân tộc trong thế kỉ tàn bạo dưới ách đô hộ của bọn thực dân đế quốc. Trang văn khép lại rồi mà ta vẫn còn thấy trước mắt mình, hình ảnh hai đứa trẻ ngồi đấy giữa phố huyện nhỏ tăm tối, đang chờ đợi chuyến tàu đi qua trong khát vọng mỏi mòn.

Cảm nhận về Liên trong tác phẩm Hai đứa trẻ – Mẫu 4

Trong không khí “náo nhiệt” của văn chương lãng mạn 1930 – 1945 của thế kỉ trước, có một nhà văn xuất hiện như một nốt lặng đầy bình thản, thâm trầm mà vô cùng sâu sắc, ấn tượng. Đó là Thạch Lam. Ông được ví như là người dung hòa giữa hai chủ nghĩa hiện thực và lãng mạn. Điều đó thể hiện qua ngòi bút viết truyện ngắn thấm đẫm chất trữ tình nhưng vẫn giản dị, nhẹ nhàng gợi lên nhiều suy ngẫm về thế thái nhân tình. Hai đứa trẻ là tác phẩm tiêu biểu như thế của ông. Ở đó, cô bé Liên – nhân vật chính trong truyện ngắn đã trở thành “lăng kính”, thành “đôi mắt” để Thạch Lam thể hiện cách nhìn đời, nhìn người và phô diễn khả năng nghệ thuật độc đáo của mình.

Liên là nhân vật duy trì xuyên suốt mạch nguồn cảm xúc trữ tình của tác phẩm, được khơi gợi từ kí ức tuổi thơ của chính tác giả trong những ngày còn nhỏ sống ở phố huyện Cẩm Giàng – Hải Dương. Cô bé mới lớn ấy không được khắc họa bằng những nét quen thuộc của một nhân vật văn xuôi thông thường là ngoại hình, tính cách… mà lại là thế giới nội tâm. Thạch Lam đã nắm bắt được những rung động tinh vi, những chuyển biến đầy tinh tế, khẽ khàng trong tâm hồn của một cô bé những tưởng còn non nớt để lặng nhìn cảnh sống, cuộc sống nơi phố huyện nghèo bên cạnh một ga xép nhỏ có đường tàu chạy qua. Để rồi từ đó gợi lên một cách đầy ám ảnh cho người đọc về những cảnh đời, mà Liên cũng là một số phận tiêu biểu trong đó.

Bằng một vài nét phác thảo như bao nhân vật khác trong truyện, cảnh ngộ của Liên hiện lên nhiều đáng thương. Do thầy mất việc, nên hai chị em Liên phải rời thành phố Hà Nội sầm uất, lấp lánh cùng với mẹ về sống tại một phố huyện nghèo, tối tăm để trông coi một cửa hàng tạp hóa nhỏ xíu. Mẹ tất bật với công việc hàng xáo, thi thoảng mới đến, còn để lại cho Liên và em trai là An quản lý, trông coi. Gọi là cửa hàng cho sang, chứ hàng hóa chỉ có vài ba thứ lặt vặt là thuốc lá, thuốc lào, bánh xà phòng, rượu…, đến khách chỉ mua đến một cút rượu ti bé tẹo, thậm chí còn mua chịu nửa bánh xà phòng. Cuộc sống của Liên ngày nào cũng vậy, ngày bán hàng, đêm cố thức để đợi chuyến tàu cuối cùng đi qua, rồi lặng lẽ ngắm nhìn một phố huyện ngập tràn bóng tối với những cảnh đời còn khốn khó hơn mình.Chẳng biết từ bao giờ Liên cũng đã trở nên quen thuộc với nó. Bởi vậy mà nó như in hằn, khắc sâu trong lòng chị và hiện lên trang văn của Thạch Lam một cách rất đỗi tự nhiên.

Bước vào tác phẩm, Liên mang đến cho người đọc cảm giác buồn man mác, ảm đạm, ngưng đọng của một phố huyện nghèo nhưng rất đỗi thân thuộc và đậm chất dư vị làng quê Việt Nam. Nhà văn viết đầy chậm rãi và ngân nga như một câu thơ để thông báo: Chiều, chiều rồi, một buổi chiều êm ả như ru để từ đó đôi mắt Liên lặng nhìn mọi thử chuyển dịch dần từ những ánh sáng còn rơi rớt lại của buổi hoàng hôn như phương tây đỏ rực, những đám mây ánh hồng đến cái bóng tối đang ngập đầy dần trong đôi mắt Liên. Phố huyện cũng có âm thanh của riêng nó, nhưng Liên chỉ nghe thấy những gì nhỏ bé nhất: là tiếng trống thu không từng tiếng một vang ra gọi buổi chiều khô khốc, tiếng ếch nhái kêu râm ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve, tiếng chõng kêu cót két, tiếng mấy người bán hàng còn trò chuyện vào lúc chợ đã vãn từ lâu. Ngần đấy âm thanh, hình ảnh, đường nét không làm cho nơi đây trở nên sống động mà ngược lại cứ trải dài thêm sự tĩnh lặng, yên ắng đến nao lòng. Và khi màn đêm buông xuống, cái phố huyện nhỏ bé kia bỗng trở nên rộng lớn hơn khi bóng tối cứ lần lượt bủa vây, bao trùm. Có ánh sáng, nhưng chỉ là khe sáng, vệt sáng, hột sáng, quầng sáng không đủ để lấp đi cái bóng tối lan tỏa khắp các con đường, các ngõ ngách. Thế giới cảnh vật của Liên ở phố huyện này mỗi ngày đều như thế, không có gì sáng sủa, thậm chí còn đáng sợ. Nhưng nỗi sợ đó chỉ là những ngày đầu, giờ đây chị đã quen lúc nào không hay biết. Hơn thế, Liên còn thấy gắn bó, thấy được cái đặc trưng riêng có của vùng đất này. Cái mùi âm ẩm bốc lên từ cát nóng lẫn với bụi đất của ban ngày, bầu trời đêm với ngàn ngôi sao lấp lánh, những loại hoa bàng khẽ rụng trên vai. Liên đều thấy yêu và gắn bó với nó. Bởi vậy, dẫu có buồn bã nhưng không có lấy một lời than thở. Liên chấp nhận đến mức bằng lòng với nó và còn có một lý do Liên thương xót cho những con người nơi đây.

Chân dung những người dân phố huyện là một bức tranh đời sống đầy thương cảm mà Thạch Lam đã gửi gắm qua đôi mắt Liên. Liên lặng thầm thương xót cho những mảnh đời nghèo khó, khốn khổ hơn mình. Chị thương những đứa trẻ nhà nghèo lom khom nhặt nhạnh những thanh tre, thanh nứa. Chị thương mẹ con chị Tí ngày mò cua bắt ốc, tối dọn quán bán hàng mà dù sớm hay muộn cũng có ăn thua gì. Chị thương bà cụ Thi điên vội uống cút rượu ti rồi lảo đảo đi khuất về phía làng. Chị thương bác phở Siêu đêm nào cũng kĩu kịt gánh thứ quà xa xỉ mà chính chị chẳng dám ăn. Chị thương gia đình bác xẩm với cả gia tài là manh chiếu rách, cái thau sắt, chiếc đàn bầu và đứa con nghịch bò ra đất. Còn bao nhiêu mảnh đời nữa chị thương mà chưa kể ra hết được? Chỉ ngần ấy thôi cũng để Liên tái hiện lại chân thực cuộc sống nghèo tăm tối của người dân phố huyện trước Cách mạng tháng Tám. Liên đồng cảm, xót thương cho họ dẫu bản thân mình cũng chẳng hơn. Nhưng tấm lòng nhân hậu của cô bé sớm trưởng thành này, gợi lên cho người đọc nỗi niềm thương cảm đầy ám ảnh về cuộc sống của người dân trong đêm trường nô lệ trước đây. Vậy hóa ra không phải tự dưng Liên nhìn đâu cũng thấy bóng tối, còn ánh sáng chỗ nào cũng nhỏ bé, yếu ớt, vô vọng trước màn đêm. Điều đó tượng trưng cho bức tranh đời sống của người dân lao động nghèo trước cách mạng tháng Tám, họ sống dật dờ, lầm lũi như những bóng ma trong một không gian chật hẹp, tù túng, ngưng đọng, có cảm giác mất dần sự sống. Hay đúng hơn họ cứ sống tạm bợ, sống cho qua ngày. Nên đến ước mơ đổi đời là cái cần nhất họ cũng chẳng rõ ràng. Liên dẫu trân trọng chừng ấy người trong bóng tối luôn mong đợi một cái gì đó tươi sáng cho cuộc sống nghèo khổ hằng ngày của họ, nhưng chị biết rằng nó thật mơ hồ, mong manh đến tội nghiệp. Càng vậy, nỗi niềm thương xót của Liên càng cứa sâu, càng ám ảnh trong lòng người đọc.

Vậy Liên có giống như họ hay không? Nhà văn Thạch Lam đã trả lời câu hỏi đó trong tác phẩm. Liên sống cùng một nơi với họ, cũng hoàn cảnh chẳng khá khẩm gì hơn nhưng có vẻ ước mơ, khát vọng của cuộc sống của Liên thì khác. Ngày nào Liên và em trai dù buồn ngủ ríu cả mắt vẫn cố thức để đợi tàu. Sự trỗi dậy trong tâm hồn Liên nằm ở thời khắc con tàu đi qua mà Thạch Lam cố tình miêu tả thật kĩ lưỡng, tỉ mỉ. Đoàn tàu xuất hiện như một điểm nhấn độc đáo trong tác phẩm. Dù là trong khoảnh khắc nhưng nó làm cho Liên sống trọn vẹn cảm xúc, được thỏa mãn khát khao. Ngắm con tàu vụt qua Liên như không bỏ sót một chút âm thanh rầm rộ của nó, không để lỡ bất cứ chút ánh sáng rực rỡ nào tỏa ra. Chỉ giây phút ngắn ngủi ấy Liên đắm mình trong âm thanh, ánh sáng mà phố huyện không bao giờ có. Trong phút chốc Liên quên đi bao nhọc nhằn, bao đêm tối bủa vây. Dẫu ít ỏi nhưng chị cũng sẽ được sống lại những kí ức về Hà Nội xa xăm, một Hà Nội huyên náo và rực rỡ, lấp lánh những ánh đèn và cốc nước xanh đỏ. Có người nói đó ước mơ của Liên, có phần rõ ràng hơn so với những người dân phố huyện. Nhưng đó phải là ước vọng, vì ước mơ sẽ hướng đến tương lai, còn ước vọng sẽ chỉ là quá khứ. Xét đến cùng Liên cũng vẫn giống họ, dù có mong chờ thật nhưng cũng chẳng dám nhìn xa đến tương lai. Vậy nên, Liên thương người dân phố huyện, Thạch Lam lại thương Liên. Ông nhìn thấy chiều sâu khao khát của nhân vật, để nó le lói lên, trỗi dậy theo bản năng nhưng vẫn không thể để Liên có sự bứt phá được. Đó không phải là hạn chế của Thạch Lam mà là hạn chế chung của cả thời đại, cả một giai đoạn văn học như thế.

Cuối cùng bao khao khát về cuộc đời, về thứ ánh sáng mà con tàu lao qua phố huyện, thứ ánh sáng khác hẳn với ngọn đèn của chị Tí… lại trở về trong tĩnh lặng. Liên để mọi thứ lắng lại trong bóng đêm tĩnh mịch và những khoảng lặng mơ hồ rồi chìm trong giấc ngủ. Phố huyện lại trở về với những gì vốn có của nó: yến ắng, buồn tẻ, ngưng đọng. Có chăng nỗi ước vọng của Liên hằng đêm phần nào sẽ “khuấy động” cái “ao đời bằng phẳng ấy trong tác phẩm.

………………..

Tải file tài liệu để xem thêm bài cảm nhận về nhân vật Liên