Văn mẫu lớp 9: Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định (Dàn ý + 6 mẫu) Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê

TOP 6 bài Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định SIÊU HAY, kèm theo dàn ý chi tiết, sẽ giúp các em hiểu rõ hơn vẻ đẹp nhân vật chính trong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê.

Phương Định là cô gái xinh đẹp, dũng cảm, giàu cảm xúc, với tinh thần lạc quan, chiến đấu kiên cường. Cô chính là đại diện cho thế hệ trẻ, những nữ chiến sĩ thanh niên xung phong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Mời các em cùng tải miễn phí để ngày càng học tốt môn Văn 9.

Đề bài: Viết bài văn phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định trong truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” của nữ nhà văn Lê Minh Khuê.

Dàn ý phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định

1. Mở bài

• Lê Minh Khuê thuộc thế hệ nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mĩ. Truyện Những ngôi sao xa xôi là một trong những tác phẩm đầu tay của Lê Minh Khuê, viết năm 1971, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ của dân tộc diễn ra ác liệt nhất.
• Truyện kể về Phương Định, một cô gái dũng cảm trong chiến đấu, hồn nhiên trẻ trung yêu đời, có tình đồng chí đồng đội gắn bó.

2. Thân bài

a) Giải thích: Vẻ đẹp tâm hồn là vẻ đẹp toát ra từ một con người, được thể hiện trên nhiều phương diện ( tư tưởng, tình cảm, cách nghĩ, cách sống …)

b) Hoàn cảnh sống và chiến đấu của Phương Định

• Cũng như các cô gái thanh niên xung phong khác, Phương Định sống và chiến đấu trên một cao điểm giữa một vùng trọng điểm, nơi tập trung nhiều bom đạn nhất, sự nguy hiểm và ác liệt.
• Công việc: cùng đơn vị nữ thanh niên xung phong hằng ngày quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá cần san lấp do bom địch gây ra, đánh dấu những vị trí bom chưa nổ và phá bom. Mỗi ngày, có thể phải phá bom từ 3 đến 5 lần.

Như vậy, hằng ngày cuộc sống của Phương Định là phải đối diện với bom đạn và có thể hi sinh bất cứ lúc nào. Thế nhưng từ hoàn cảnh sống khắc nghiệt ấy, Phương Định vẫn thể hiện được những nét đẹp tâm hồn đáng quý.

c) Vẻ đẹp tâm hồn Phương Định.

* Phương Định là cô gái Hà Thành trẻ trung, xinh đẹp, tâm hồn trong sáng:

– Phương Định là cô gái có nét đẹp duyên dáng, yêu kiều: Một cái cổ cao kiêu hãnh như đài hoa loa kèn; hai bím tóc dài, mềm mại; đôi mắt dài dài, màu nâu, hay nheo lại như chói nắng, cái nhìn xa xăm …. Vẻ đẹp của Phương Định đã hấp dẫn bao chàng trai, chính cô thừa nhận “Không hiểu sao các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tôi…”.

– Cách cư xử: ý nhị, kín đáo, kiêu kì của con gái Hà Thành. Phương Định nhạy cảm, biết mình được nhiều anh lính để ý nhưng cô chưa dành tình cảm cho ai, cô không săn sóc vồn vã như những cô gái khác.

– Vào chiến trường, sống ở nơi sự sống hủy diệt nhưng lúc nào Phương Định cũng giữ nguyên những nét đẹp trong sáng của những cô gái mới lớn:

• Thích làm duyên, làm điệu ngay giữa cuộc sống chiến trước khốc liệt: thích ngắm mắt mình trong gương, thích ngồi bó gối mơ màng …
• Thích hát, hay hát, tự bịa cả ra lời hát; hát trong mọi khoảnh khắc như chưa bao giờ nghe thấy bom rơi, đạn nổ. Tiếng hát của cô át tiếng bom, át cả đau thương, gian khổ hiểm nguy. Đó là biểu hiện của tinh thần lạc quan, yêu đời và niềm tin yêu cuộc sống.
• Hồn nhiên, mơ mộng : đêm đêm, cô nhìn lên những ngôi sao trên bầu trời, mở về một ngày mai hòa bình, thống nhất. Khi một trận đánh khốc liệt vừa đi qua, chỉ một cơn mưa đá bất ngờ ập xuống nơi núi rừng Trường Sơn cũng khiến Phương Định quên hết cả mưa bom, bão đạn, quên cả căng thẳng, hiểm nguy; cô và đồng đội lại say sưa tận hưởng niềm vui như con trẻ, đưa cô sống lại tất cả những kí ức tươi đẹp thời thiếu nữ kiêu sa bên gia đình nơi thành phố mến thương.

Sống ở nơi thần chết luôn rình rập nhưng tâm hồn Phương Định không hề chai sạn. Chiến tranh, bom đạn kẻ thù có thể hủy diệt sự sống nhưng không bao giờ cướp đi được sự hồn nhiên, tinh thần lạc quan và sự trong sáng, tâm hồn trẻ trung của những cô gái trẻ như Phương Định.

* Phương Định là nữ thanh niên xung phong dũng cảm, can trường, tinh thần trách nhiệm cao.

– Phương Định tiêu biểu cho tuổi trẻ Việt Nam hiến dâng cuộc đời mình cho quốc;

• Phương Định cũng có thời học sinh hồn nhiên, trong sáng. Cô có những tháng ngày sống bình yên, hạnh phúc cùng với mẹ trong một ngôi nhà nhỏ.
• Nhưng khi Tổ quốc cần những người con ra trận, cô đã từ biệt Hà Thành trở thành thanh niên xung phong sống và chiến đấu tại một cao điểm ác liệt ở mặt trận Trường Sơn.
• Vào đây mới được ba năm, một khoảng thời gian không dài nhưng cũng đủ để cô quen với bom đạn chiến đấu và hi sinh.
• Cô nói về công việc của mình: “Việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom” . Đó là những công việc hết sức nguy hiểm nhưng được cô nói gọn gàng, nhẹ như không, giản dị mà cũng thật anh hùng.

Công việc đủ gian khổ và nguy hiểm, nhưng với Phương Định được sống và chiến đấu, hi sinh vì Tổ quốc, cô coi đó là trách nhiệm, nghĩa vụ là niềm hạnh phúc của tuổi trẻ khi được hiến dâng cuộc đời mình cho đất nước.

– Phương Định rất dũng cảm và có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc phá bom.

+ Khí phách anh hùng và lòng dũng cảm của cô thể hiện rõ nhất khi cùng đồng đội đi phá bom. Trên tuyến đường Trường Sơn ác liệt, mỗi ngày địch trút bom từ ba đến năm lần. Nen phá bom là công việc thường xuyên của cô. Nhưng mỗi lần phá bom đều rất căng thẳng, từng cảm giác nhỏ nhất của Phương Định đã được nhà văn miêu tả hết sức tinh tế.

• Khi đi đến bên quả bom; cô không đi khom “ khi có thể cứ đàng hoàng mà bước tới”. Khai thác chi tiết này nhà văn muốn ca ngợi tư thế tuyệt đẹp của con người Việt Nam khi ra trận : một cô gái mảnh dẻ, nhỏ bé nhưng không hề run sợ trước bom đạn của kẻ thù.
• Ở bên quả bom, cô phải làm nhiều động tác, đào lỗ chôn thuốc mìn, dòng dây cháy chậm, châm ngòi, khỏa lấp đất rồi chạy về nơi trú ẩn. Nhưng khi lưỡi xẻng chạm vào vỏ quả bom, cô phát hiện vỏ quả bom đang nóng lên nhưng lại không rõ nguyên nhân. Vậy mà cô vẫn bình tĩnh, thao tác cẩn trọng, tỉ mỉ, thành thạo theo đúng mệnh lệnh chỉ huy của chị Thao.
• Chờ quả bom nổ: đây là giây phút căng thẳng nhất. Và trong cô còn có thêm sự lo lắng; nhỡ thuốc mìn không nổ phải chôn lại lần thứ hai trong khi quả bom đang nóng lên. Nguy hiểm nhân lên nhiều lần. Trong cô đã nghĩ tới cái chết nhưng rất mờ nhạt. Vì với cô, dù phải hi sinh cô cũng quyết tâm phá bằng được quả bom.

+ Những lúc căng thẳng, hiểm nguy, Phương Định có nghĩ cái chết nhưng “ chỉ là cái chết mờ nhạt, không cụ thể”, chưa bao giờ cái chết trở thành nỗi ám ảnh đến mức cô phải lo lắng, phải trằn trọc. Cô đặt mục đích hoàn thành nhiệm vụ phá bom lên trên cả tuổi xuân, trên cả mạng sống của mình.

Phương Định mang lí tưởng sống cao đẹp của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng thời chống Mĩ, sẵn sàng “ Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, như bao chàng trai, cô gái Việt Nam tình nguyện lên đường bảo vệ non sông. Chiến công thầm lặng của Phương Định và đồng đội đã góp phần không nhỏ vào sự nghiệp thống nhất non sông, Bắc Nam sum họp.

* Phương Định là cô gái giàu tình cảm, giàu tình đồng chí, đồng đội.

Từ giã Thủ đô yêu dấu để vào với Trường Sơn, Phương Định luôn dành tình yêu thương, sự quan tâm cho những người đồng đội.

• Cô yêu mến, khâm phục tất cả những chiến sĩ có gặp đêm đêm trên mỗi bước đường ra trận. Cô coi họ là thần tượng, là những người dùng cảm, thông minh và can đảm nhất. Họ là động lực tiếp cho cô sức mạnh mỗi khi làm nhiệm vụ phá bom.
• Phương Định dành nhiều tình cảm nhất cho những chị em trong cùng tổ trinh sát. Cô kể về họ bằng giọng kể đầy thân thương, trìu mến và hiểu họ một cách sâu sắc. Cô coi Nho, Thao như người thân trong gia đình. Cô khâm phục, ngưỡng mộ sự “ Bình tĩnh đến phát bực” của chị Thao, cô hiểu tất cả những điểm yếu, những lo toan đang quay cuồng trong đầu óc chị. Cô nhìn nhận và coi Nho như một đứa em gái đáng yêu. Nho bị thương, cô làm tất cả, chăm sóc cho Nho như một người em, như một nữ y tá dạn dầy kinh nghiệm chiến trường. Nhìn vào mắt đồng đội, cô hiểu được tất cả những nghĩ suy thầm kín trong lòng họ.

Tình đồng chí đã trở thành chỗ dựa tinh thần vững chắc, xoa dịu trong cô nỗi nhớ gia đình, người thân, là động lực để cô chiến đấu dũng cảm để hướng về ngày mai hòa bình.

d) Nghệ thuật khắc họa vẻ đẹp tâm hồn nhân vật

• Chọn ngôi kể thứ nhất, ngôn ngữ kể chuyện tự nhiên, trẻ trung đầy nữ tính, giàu tính khẩu ngữ.
• Nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế, chân thực, đời thường( tâm trạng dễ vui, dễ buồn, hay mơ mộng, hoài niệm của tuổi mới lớn ; cảm giác sắc nhọn mỗi lần bên trái bom…); đặt nhân vật trong những tình huống đặc biệt, khám phá, phát hiện và miêu tả nhân vật qua những hành động, suy nghĩ, …

3. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề.

• Nhân vật Phương Định là hình ảnh của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước đã mang vào Trường Sơn cả tuổi thanh xuân, cống hiến không tiếc máu xương để giữ cho tuyến đường Trường Sơn không một giờ đứt mạch. Qua nhân vật, người đọc thêm yêu mến, tự hào, trân trọng hơn quá khứ hào hùng của dân tộc.
• Liên hệ trách nhiệm của tuổi trẻ hôm nay: tiếp nối và phát huy những lí tưởng sống cao đẹp của thế hệ cha anh, gìn giữ và xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp….

Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định – Mẫu 1

Truyện “Những ngôi sao xa xôi” là một trong số những truyện ngắn đầu tay của nhà văn nữ Lê Minh Khuê. Đường Trường Sơn và những cô gái thanh niên xung phong, những anh bộ đội lái xe đã thành đề tài của nhiều tác phẩm văn học thời kì này. Nhưng “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê vẫn có nét đặc sắc riêng.

Đoạn kết truyện tả cơn mưa đá ở Trường Sơn được xem là đoạn hay nhất. Đó là đoạn thơ bằng văn xuôi vừa miêu tả chân thực cơn mưa đá vừa gợi lên vẻ đẹp tâm hồn của Phương Định – cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ phá bom. Truyện được viết vào năm 1971, giai đoạn khốc liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mĩ.

Đoạn trích kể lại chuyện Nho bị thương trong lúc làm nhiệm vụ, Phương Định chăm sóc cho Nho chu đáo. Một cơn mưa đá bất ngờ ập xuống, các cô gái thanh niên xung phong hồn nhiên đón nhận. Mưa tạnh, Phương Định thả hồn mình về với góc phố nhỏ bình yên ngay trong lòng Hà Nội, cô nhớ nhà, nhớ mẹ… Nỗi nhớ thật dịu êm.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định trong đoạn trích qua hình cơn mưa đá bất ngờ xuất hiện, từ đó cho thấy vẻ đẹp khác ở Phương Định. Bên cạnh lòng dũng cảm, tinh thần trách nhiệm, yêu thương đồng đội, Phương Định còn là một cô gái giàu cảm xúc, tâm hồn dịu dàng, trong sáng.

Cơn mưa đá đến bất ngờ sau khi các cô gái trẻ vừa hoàn thành nhiệm vụ phá bom và một trong các cô bị thương. Vậy mà, họ đón nhận mưa đá bằng sự háo hức, hồn nhiên như trẻ thơ. Cơn mưa đá được miêu tả hết sức chân thực với hình ảnh quen thuộc: một đám mây kéo qua cửa hang. Một đám nữa bay ngày càng nhiều. Bầu trời mở rộng trước cửa hang đen đi. Cơn dông quật xuống những cành khô cháy. Lá bay loạn xạ. Cát bay lên,…

Câu văn ngắn, nhịp nhanh, nhiều động từ mạnh tạo ấn tượng một cơn mưa ào đến nhanh, bất ngờ. Nhưng đây không phải cơn mưa bình thường mà là mưa đá nên có “tiếng lanh canh”, “có cái gì sắc, xé không khí ra từng mảnh vụn”. Nhà văn miêu tả thật sinh động, chân thực cơn mưa đá giữa rừng Trường Sơn qua cách nhìn, cách cảm của nhân vật chính.

Dường như bom đạn, chiến tranh, máu đổ, hi sinh… đã lùi xa, đã biến mất. Chỉ còn có cơn mưa đá bất ngờ, khiến các cô gái thanh niên xung phong quên hết hiểm nguy, trở lại bản tính gốc của những người trẻ tuổi. Phương Định thì kêu to lên “Mưa đá! Cha mẹ ơi ! Mưa đá!”. Cô chạy ra, chạy vào “vui thích cuống cuồng”. Đến Nho đang bị thương mà cũng nhỏm dậy xòe tay ra xin mấy viên đá.

Cơn mưa gợi về miền tuổi thơ trong sáng, êm đềm; mưa đá đã đưa cô về với dòng sông kỉ niệm. Nỗi nhớ thật mông lung, góc phố nhỏ bình yên trong lòng Hà Nội. Nơi có mẹ, có hoa công viên, có con đường loang loáng nước sau cơn mưa, cô gái nhớ cả tiếng rao của bà bán xôi, nhớ những quả bóng sút vô tội vạ của những đứa trẻ và cả những ngôi sao to trên bầu trời thành phố. Mỗi chi tiết trong nỗi nhớ ấy gắn liền với những kỉ niệm thời thơ ấu thần tiên, ngọt ngào bên mẹ, bên cạnh bạn bè, những con người thân quen yêu dấu… mà cô đã tạm rời bỏ để lên đường tham gia chiến đấu. Tính đến nay đã bốn năm, góc quê ở trong tim các cô gái trẻ cứ thao thức, bồi hồi. Cái khốc liệt của bom đạn không làm tâm hồn các cô bị chai sạn, điều mà chiến tranh không thể hủy diệt được ở tuổi trẻ Việt Nam là đây.

Nhà văn Lê Minh Khuê đã rất khéo léo khi xây dựng hai không gian đối lập để rồi ở mỗi không gian trong câu chuyện kể, nhân vật lại hiện ra với những vẻ đẹp đáng quý. Ngoài mặt đường bom đạn ác liệt, khi làm nhiệm vụ, Phương Định và đồng đội rất kiên cường dũng cảm. Khi trở về hang, không gian bình yên, các cô trở lại bản tính con gái – dịu dàng, nữ tính, giàu cảm xúc, mộng mơ…

Hình ảnh những ngôi sao xuất hiện trong nỗi nhớ Phương Định “Mà tôi nhớ một cái gì đây, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố ”làm sáng thêm ý nghĩa nhan đề “Những ngôi sao xa xôi”: Vẻ đẹp tâm hồn của các cô gái thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trinh sát mặt đường trên tuyến đường Trường Sơn thời đạn bom.

Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định – Mẫu 2

Lê Minh Khuê là đến sau trong chủ đề người lính Trường Sơn nhưng đã có những phát hiện và sáng tạo đáng chú ý. Với tài năng và sức mạnh tìm tòi, khám phá, Lê Minh Khuê đi sâu phát hiện những vẻ đẹp chìm khuất, ẩn sâu trong tâm hồn con người. “Những ngôi sao xa xôi” là thành công của Lê Minh Khuê và của nền văn học kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

Trong tác phẩm, Phương Định là nữ nhân vật chính được hầu hết các đọc giả cảm thấy ấn tượng và yêu thích. Lê Minh Khuê đã rất thành công qua ngòi bút của bà lột tả được vẻ đẹp toàn diện của Phương Định để lại trong lòng những đọc giả cảm xúc khó tả.

Với sự trẻ trung và sự xinh đẹp của một thiếu nữ mới lớn, Phương Định đã gây được cho người đọc ấn tượng đầu tiên. Cô gái này là một người khá chú trọng hình thức của mình và rất nhạy cảm. Cô còn khá tự tin và kiêu kì. Tuy nhiên, điều khiến đọc giả ấn tượng hơn nữa là nét đẹp bên trong tâm hồn của cô. Đó là nét đẹp tâm hồn của một nữ thanh niên xung phong trong thời kháng chiến chống Mỹ. Cô khiến cho những đọc giả khâm phục bởi sự gan dạ, dũng cảm và kiên cường bất khuất của mình.

Phương Định chiến đấu ở một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn, phải chạy trên cao điểm đánh phá máy bay địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội đi đếm những quả bom chưa nổ để phá. Đó là công việc hết sức nguy hiểm vì cái chết luôn cận kề. Nhưng Phương Định và đồng đội của cô lại rất bình tĩnh. Thậm chí đối với họ công việc ấy đã trở thành bình thường.

Mặc dù đã quen, nhưng có những ngày phải phá hơn 5 quả bom cũng cũng khiến cho thần kinh của Phương Định bị thử thách tột độ. Từ khung cảnh căng thẳng cho tới cảm giác các anh cao xạ đang theo sát từng hành động của mình khiến lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng.

Ngoài ra, Phương Định còn làm những đọc giả yêu mến cô hơn vì sự trong sáng, tinh tế của cô. Cô giàu tình đồng chí, giàu tình cảm với đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời. Cô như bao thiếu nữ khác, vẫn hay mơ mộng và rất kiêu kì. Giọng hát cô còn rất hay vì vậy cô rất hay hát.

Cũng như hai người đồng đội trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến tất cả những đồng đội trong cả đơn vị của mình. Cô cảm phục những người chiến sĩ cô gặp được trên cao điểm của những con đường vào mặt trận hằng đêm. Phương Định đã lo lắng, sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm mãi vẫn chưa về. Cô gắn bó và yêu quý bạn bè nên đã có những nhận xét tốt đẹp về Nho. Cô hiểu và đồng cảm với Thao về những sở thích và tâm trạng của Thao rất sâu sắc.

Phương Định cũng có một thời học sinh hồn nhiên, cô tư bên người mẹ mà cô kính yêu. Những kỉ niệm ấy luôn dữ dội sống lại trong cô giữa chiến trường để nhắc cô nhớ rằng không được sợ, không được bỏ mạng nơi đây vì ở nhà còn có mẹ chờ. Nó là niềm khao khát làm dịu mát sự căng thẳng, sợ hãi tận đáy lòng cô. Vào chiến trường đã lâu, Phương Định vẫn không mất đi sự vô tư của thiếu nữ mới lớn và cả những ước mơ về tương lai.

Phương Định là một cô thanh niên xung phong quả cảm trên tuyến đường Trường Sơn. Cô tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy. Chị cùng đồng đội là những người không tiếc thanh xuân, cống hiến trọn vẹn cho Tổ quốc sức lực của mình với lòng yêu nước sâu đậm.

Phân tích vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định – Mẫu 3

Lê Minh Khuê là cây bút viết truyện ngắn xuất sắc thời kì kháng chiến chống Mĩ. Những tác phẩm của bà đều là sự phản ánh chân thực, sống động chiến tranh khốc liệt đồng thời khắc họa thành công hình tượng những cô thanh niên xung phong mang vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của khí phách dân tộc. Trong đó tiêu biểu là truyện ngắn “Những ngôi sao xa xôi” với nhân vật Phương Định – một cô gái có tâm hồn trong sáng mơ mộng, tinh thần dũng cảm, cuộc sống chiến đấu gian khổ, sự hi sinh rất hồn nhiên, lạc quan. Đó chính là hình ảnh tiêu biểu cho vẻ đẹp của thế hệ trẻ Việt Nam thời kì kháng chiến chống Mĩ.

Trước hết, Phương Định hiện lên là một cô gái có hoàn cảnh chiến đấu gian khổ, khốc liệt. Cô sống cùng hai người đồng đội của mình là Nho và Thao trên một cao điểm, trọng điểm ở tuyến đường Trường Sơn giữa mênh mông khói bụi và bom đạn hủy diệt của kẻ thù. Công việc của họ là “đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom”. Các cô phải đối diện với thần chết từng phút, từng giờ, “thần kinh căng như chão, tim đập bất chấp cả nhịp điệu chân chạy mà vẫn biết rằng khắp chung quanh có nhiều quả bom chưa nổ. Ở nơi ấy của Phương Định là nơi mà thần chết không phải là một tay thích đùa. Trong “lúc đơn vị thường ra đường vào lúc mặt trời lặn và làm việc có khi suốt đêm” thì các cô, tổ trinh sát mặt đường, phải chạy trên cao điểm cả ban ngày, dưới cái nóng trên 30 độ. Từ cao điểm trở về, mặt các cô ai cũng “hai con mắt lấp lánh”, “cười thì hàm răng lóe lên khuôn mặt nhem nhuốc”. Nhiệm vụ của học tuy gian khổ, khốc liệt nhưng lại rất đỗi cao cả và đầy sự hi sinh, đòi hỏi tinh thần trách nhiệm cao với công việc và lòng yêu nước, yêu nghề, tin tưởng vào con đường chiến đấu của dân tộc, cũng chính ở mảnh đất đầy đau thương và ác liệt ấy, tâm hồn trong sáng và sự hi sinh của nữ thanh niên xung phong như cô càng được bộc lộ rõ ràng hơn.

Nhưng đạn bom khói nổ ác liệt, sự sống và cái chết ở trên hai ranh giới mong manh nhưng tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng và những khát khao của tuổi trẻ luôn rực cháy trong tim cô. Từ Hà Nội vào chiến trường, cô mang theo trái tim trong sáng và những hồn nhiên của tuổi thiếu nữ. Ngoại hình của Phương Định chính là minh chứng cho tâm hồn trong sáng, đáng yêu của cô. Ấn tượng đầu tiên về vẻ bề ngoài của cô là “hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Đặc biệt, cô có đôi mắt với ánh cái nhìn sao mà xa xăm. Chẳng phải ngẫu nhiên mà các anh pháo thủ và lái xe lại hay hỏi thăm cô, hay “viết những thư dài gửi đường dây”, “mặc dù có thể chào nhau hằng ngày”. Phương Định cảm nhận được điều đó, cô cảm thấy vui và tự hào nhưng chưa dành tình cảm cho một ai. Cô chỉ thích ngắm mình trong gương và làm điệu hoặc có vẻ kiêu kì một cách đáng yêu khi thấy các đồng đội của mình tiếp xúc với một anh bộ đội nói giỏi nào đó. Cô mang theo vào chiến trường Trường Sơn đầy ác liệt cả những nét đáng yêu của một cô gái tuổi mới lớn, mang theo cả một tâm hồn mơ mộng, rất hồn nhiên, yêu đời. Cô mê hát. Sống trong hoàn cảnh ác liệt của bom đạn trên chiến trường Trường Sơn, lúc nào cũng cận kề với cái chết, cô vẫn không bỏ đi sở thích của mình. “Thường cứ thuộc một điệu nhạc nào đó rồi bịa ra lời mà hát. Lời tôi bịa lộn xộn mà ngớ ngẩn đến tôi cũng phải ngạc nhiên, đôi khi bò ra mà cười một mình“. Tuy vậy, chị Thao vẫn say mê chép những lời bài hát mà Định bịa ra. Cô thích rất nhiều bài, “thích Ca-chiu-sa của Hồng quân Liên Xô. Thích ngồi bó gối mơ màng: “Về đây khi mái tóc còn xanh xanh..”. Đó là dân ca Ý trữ tình giàu có”. Cô hát trong những khoảnh khắc “im lặng” khi máy bay trinh sát rè rè trên đầu, khi cơn bão lửa sắp chụp xuống cao điểm. Cô hát để động viên đồng đội và cũng là để động viên chính bản thân mình, để gửi vào trong tiếng hát nỗi khát khao của tuổi trẻ, của người chiến sĩ, mong được trở về quê hương yêu dấu, được gặp lại người yêu sau bao nhiêu nhớ nhung, chờ đợi. Rồi cả những cơn mưa đá, những kỉ niệm trong sáng của cuộc sống bình dị ở Hà Nội cũng được cô mang theo làm hành trang dịu mát tâm hồn mình. Những gì mà ngòi bút Lê Minh Khuê khắc họa đã làm hiện lên chân dung một cô gái trong sáng, mơ mộng, tràn trề sức sống của tuổi hai mươi, đó là tuổi đẹp nhất, hồn nhiên, trong sáng nhất và Phương Định đã không ngần ngại mang theo nó vào chiến trường. Dường như vẻ đẹp ấy của tâm hồn Phương Định là nguồn mát lành xoa dịu khốc liệt của chiến tranh, chết chóc.

Tâm hồn trong sáng, giàu mơ mộng ấy phải chăng là vẻ đẹp ẩn sau của một trái tim gan dạ, dũng cảm với tinh thần chiến đấu, hi sinh không ngần ngại và tình cảm đồng đội cao thượng, thiêng liêng. Điều đó được thể hiện cụ thể qua một lần phá bom trên cao điểm ở Trường Sơn. Sau những đợt thả bom của giặc, Định cùng đồng đội chạy lên cao điểm để làm nhiệm vụ, nơi vẫn còn có những quả bom chưa nổ. Không gian lúc đó vắng lặng đến phát sợ. Nhưng cô không hề sợ hãi. Cô có cảm giác như các chiến sĩ đang dõi theo mình, vì vậy mà cô cảm thấy an tâm hơn. Cô quyết định không đi khom, bởi một lý do rất đơn giản “Các anh ấy không thích cái kiểu đi khom khi có thể cứ đường hoàng mà bước tới”. Cảm giác ấy vừa thể hiện lòng tự trọng, vừa là ý chí mạnh mẽ giúp cô dũng cảm vượt qua mọi hiểm nguy. Phương Định “dùng xẻng nhỏ đào đất dưới quả bom”. Quả bom nằm lạnh lùng. Lưỡi xẻng thỉnh thoảng lại chạm vào quả bom, một tiếng động sắc đến gai người vang lên, cứa vào da thịt cô. “Tôi rùng mình và bỗng thấy tại sao mình làm quá chậm. Nhanh lên một tí. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”. Cách miêu tả của tác giả thật tài tình, khiến cho người đọc cũng có thể cảm nhận được âm thanh của hai vật bằng sắt chạm vào nhau rồi lại cảm thấy rùng mình như Định, càng thấy rõ hơn sự bình tĩnh, gan dạ của cô. Những lúc đối mặt với quả bom sắt lạnh lùng, cô cũng có nghĩ đến cái chết. “Nhưng một cái chết rất mờ nhạt, không cụ thể”. Đó chỉ là một ý nghĩ thoáng qua. Còn điều mà cô quan tâm lúc này là “liệu mìn có nổ không, bom có nổ không? Không thì làm cách nào để châm mìn lần thứ hai?”. Trong suy nghĩ của Định, cô luôn cố gắng hoàn thành nhiệm vụ thật tốt dù có phải hi sinh. Cảm xúc, suy nghĩ chân thật ấy của cô đã truyền sang người đọc nhiều đồng cảm, yêu mến, trân trọng và kính phục. Đặc biệt sau mỗi lần phá bom, cô đều lo lắng chạy đi tìm đồng đội mình, lo lắng về sự an toàn của đồng đội. Có lẽ với họ thì động đội cũng chính là anh em ruột thịt của mình. Bằng một tài năng xây dựng và miêu tả tâm lí nhân vật, Lê Minh Khuê đã khắc họa thành công nhân vật Phương Định. Cô như vì sao tỏa sáng rực rỡ trên bầu trời văn học Việt Nam.

Tôi chợt nhớ đến những câu thơ của Lâm Thị Mỹ Dạ trong bài thơ “Khoảng trời hố bom”, có lẽ Phương Định cũng như bao cô gái thanh niên xung phong khác luôn sống mãi trong tâm hồn người đọc bởi tâm hồn và phong cách của họ:

“Em nằm dưới đất sâu
Như khoảng trời nằm yên trong đất
Đêm đêm tâm hồn em tỏa sáng
Những vì sao ngời chói lung linh”.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật Phương Định

Lê Minh Khuê là cây bút nổi bật trong nền văn học Việt Nam trước và sau 1975. Nhiều tác phẩm của bà đã phản ánh sâu sắc đời sống và chiến đấu của lớp trẻ trên tuyến đường Trường Sơn. Những ngôi sao xa xôi là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Lê Minh khuê. Từ hình ảnh ba nữ thanh niên xung phong làm nhiệm vụ trên tuyến đường Trường Sơn, đặc biệt là nhân vật Phương Định, Lê Minh Khuê đã khái quát hóa trở thành biểu tượng của tuổi trẻ Việt Nam anh hùng trong thời đại chống Mĩ cứu nước.

Ngoài việc miêu tả chung về cuộc sống, công việc và vẻ đẹp tâm hồn của ba nữ thanh niên xung phong, tác giả tập trung khắc họa vẻ đẹp tâm hồn và tính cách nhân vật Phương Định.

Phương Định là một cô gái mới lớn đã gây cảm tình đầu tiên cho người đọc. Trước hết, Phương Định là một cô gái xinh đẹp, rất quan tâm đến hình thức của mình. Cô còn là một người nhạy cảm và rất dễ rung động với những đổi thay của thế giới xung quanh. Cô tự đánh giá mình là một người con gái Hà Nội, nói một cách khiêm tốn thì cô chỉ là một cô gái khá với hai bím tóc dày, tương đối mềm và một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Các lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”. Biết bao chàng trai đã xiêu lòng trước vẻ đẹp ấy của cô. Điều đó luôn làm cho Phương Định tự hào nhưng điều đặc biệt là cô chưa dành riêng tình cảm cho ai.

Phương Định là một cô gái hay mông mơ. Thích ngồi một mình rồi cứ suy nghĩ vẩn vơ. Mỗi lần có mấy anh lái xe lên thăm, khác với Nho và Thao, ra tiếp đón họ và hòa đồng vui vẻ thì cô luôn kiếm một góc nào đó rồi một mình ngồi suy ngẫm. Và tất cả điều này đã giúp cho Phương Định có cái nhìn sâu sắc hơn về hiện thực cuộc sống, làm lớn dậy những mơ ước ở tương lai, từ đó dũng cảm chiến đấu, chiến thắng kẻ thù.

Cô lại rất hồn nhiên và yêu đời. Dường như cô gái ấy vẫn còn rất trẻ con mặc dù đã bước sang độ tuổi đôi mươi. Cô rất hay hát, đặc biệt là cô có một giọng ca ấm áp, hát hay và hồn nhiên hát, hay đến mức hút hồn người nghe.

Phương Định còn khiến cho người đọc cảm thấy khâm phục trước sự dũng cảm, ngoan cường, bình tĩnh, tự tin vượt lên khó khăn nguy hiểm. Vẫn còn trẻ tuổi nhưng lại xung phong đi chiến đấu. Rời xa thành phố Hà Nội yên bình để lên một nơi ác liệt, nguy hiểm như Trường Sơn, cô luôn làm những nhiệm vụ nguy hiểm nhất, không đi học, không màng đến chuyện lập gia đình, hi sinh cả tuổi trẻ để đi chiến đấu.

Cô còn là một người có tinh thần, trách nhiệm cao trong công việc. Làm việc thì lúc nào cũng sẵn sàng. Trong công việc, cô luôn luôn toàn tâm toàn lực để giải quyết. Những hành động như chán nản, mệt mỏi, lơ là hay than vãn chưa từng xuất hiện trong lúc cô làm việc.

Đặc biệt, Phương Định càng khiến người đọc yêu mến, trân trọng hơn bởi tình cảm với đồng chí, đồng đội, và với quê hương. Cô rất yêu thương, gắn bó với đồng đội của mình. Với đồng đội, cùng sống thân thiện và tình cảm, cùng kề vai sát cánh trong nhiệm vụ chiến đấu. Khi Nho bị thương, cô vô cùng lo lắng, nhanh chóng sơ cứu rồi chăm sóc cho em ấy. Quý trọng những chiến sĩ làm nhiệm vụ chiến đấu trên tuyến đường Trường Sơn. Phương Định tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời kháng chiến chống Mĩ.

Một cái nhìn thật đẹp, thật lãng mạn từ Lê Minh Khuê về cuộc chiến tranh, về con người trong nhiệm vụ qua nhân vật Phương Định. Chiến tranh là đau thương, mất mát nhưng vẻ đẹp của tâm hồn rất tươi xanh và sức sống của tuổi trẻ, của con người là thứ mà chiến tranh không thể nào hủy diệt được. Vẻ đẹp của tuổi trẻ, của chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam, ta lại thấy nó ngời sáng chính từ những nơi khốc liệt nhất.

Để câu chuyện diễn ra tự nhiên, khi lựa chọn ngôi thứ nhất Lê Minh Khuê đã rất thành công. Đời sống tâm lí đã được khắc họa đậm nét bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật đặc sắc. Không khí của chiến trường ác liệt hiện lên bằng ngôn ngữ giản dị, câu văn ngắn, nhịp điệu gấp gáp.

Những gì còn đọng lại sau khi đọc xong truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi có lẽ chính là vẻ đẹp cả hình thức lẫn tinh thần của nhân vật Phương Định. Một nhân vật chỉ mới độ tuổi mười tám đôi mươi, người đọc càng bất ngờ hơn khi phát hiện ra điều này. Phương Định là hình ảnh tiêu biểu của thế hệ trẻ Việt Nam anh hùng, bất khuất trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn của Phương Định

Lê Minh Khuê là nhà văn trưởng thành trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Các tác phẩm của bà thường viết về những người thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn máu lửa, trong số đó Những ngôi sao xa xôi là truyện ngắn xuất sắc nhất. Truyện kể về Phương Định, Nho, Thao những nữ thanh niên xung phong trên con đường Trường Sơn huyền thoại. Thông qua nhân vật trung tâm Phương Định, độc giả cảm nhận được vẻ đẹp tâm hồn đáng quý cùng tinh thần dũng cảm, kiên cường của những nữ chiến sĩ trong cuộc kháng chiến gian khổ.

Phương Định, Thao, Nho làm nhiệm vụ phá bom, thông đường trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn. Nhiệm vụ khó khăn, gian khổ, nguy hiểm nhưng ở họ – những cô gái trẻ luôn toát lên niềm lạc quan, yêu đời. Họ là những tấm gương tiêu biểu cho thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mỹ. Phương Định là một cô gái Hà Nội, trẻ trung, xinh đẹp, yêu đời. Nghe theo tiếng gọi của Tổ quốc, Phương Định đã xung phong vào cao điểm ác liệt nhất của con đường Trường Sơn, làm nhiệm vụ nguy hiểm nhất: phá bom vá đường. Có thể nói, Phương Định là đại diện tiêu biểu cho thế hệ thanh niên trẻ thời đó, họ sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng hi sinh xương máu của mình vì độc lập của dân tộc.

Sống và chiến đấu trong cảnh mưa bom bão đạn nhưng Phương Định lại gây ấn tượng với bạn đọc bởi sự trẻ trung, lạc quan, yêu đời. Phương Định tự ý thức được về bản thân mình và niềm kiêu hãnh mà không phải cô gái nào cũng có “Tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn”. Không phải cô gái nào cũng có được sự tự tin và sự tự ý thức bản thân như thế! Điều đó chứng tỏ Phương Định rất coi trọng bản thân cũng như vẻ bề ngoài của mình, rất nhạy cảm và đáng yêu. Biết được các anh bộ đội “hay hỏi thăm minh”, cô cũng vui, tự hào nhưng luôn giấu kín điều đó vào trong suy nghĩ. Đó là nét duyên ngầm mà các cô gái mới lớn thường hay có. Lê Minh Khuê đã khéo léo dựng lên chân dung của một cô gái trẻ rất chân thực, gần gũi và đáng yêu.

Không chỉ thế, Phương Định còn là một người con gái có tinh thần lạc quan, yêu đời. Giữa chiến trường khói lửa, nguy hiểm rình rập nhưng cô chưa bao giờ chùn bước, luôn có những phút giây vui đùa với đồng đội ngay giữa khó khăn “Có khi bò trên cao điểm về chỉ thấy hai con mắt lấp lánh. Cười thì hàm răng trắng lóa trên khuôn mặt nhem nhuốc. Những lúc đó, chúng tôi gọi nhau là “những con quỷ mắt đen”. Tinh thần đó có lẽ được hun đúc từ những ngày Phương Định còn ngồi trên ghế nhà trường và là một nữ sinh thanh lịch của đất Hà thành.

Cũng như bao cô gái khác, Phương Định mê hát. Cô hát mọi thể loại, có khi “bịa cả lời” ra để hát, từ những “Những bài hành khúc bộ đội hay hát trên những ngả đường mặt trận” đến “ca chiu sa” của Hồng Quân Liên Xô” hay “dân ca ý trữ tình, giàu có, phải lấy giọng thật trầm”. Tiếng hát của cô không chỉ là niềm yêu thích mà còn chứa cả lý tưởng, cả tình yêu, sự yên bình của gia đình, …

Là một cô gái của đất thủ đô, đã từng có thời gian được sống dưới sự ấm êm của gia đình, dưới sự chở che của mẹ nên Phương Định hay mơ về Hà Nội và nghĩ về những kỷ niệm xa xôi khi đặt chân đến chiến trường này. Tâm hồn cô vẫn còn mang những nét trẻ trung như thời còn được ở Hà Nội. Đó là khi trận mưa đá tới, cô đã vui thích tới “cuống cuồng”. Nhưng khi cơn mưa đó tạnh đi vội vã, cô bỗng “tiếc không nói nổi”. Nhưng Phương Định không rõ cô tiếc điều gì. Cô chỉ biết rằng cơn mưa đá đó đã khiến cô nhớ về những kỉ niệm bên mẹ, bên gia đình “tôi nhớ một cái gì đấy, hình như mẹ tôi, cái cửa sổ, hoặc những ngôi sao to trên bầu trời thành phố”. Người thiếu nữ mới mười bảy – Phương Định vẫn mang trong mình một tâm hồn hết sức trẻ trung, thơ ngây, đáng yêu và hết sức thành thật. Đó là tâm hồn của những cô gái trẻ vừa rời ghế nhà trường đã quyết tâm hiến dâng tuổi xuân của mình để góp phần làm nên mùa xuân của Tổ quốc: một tâm hồn trẻ thơ, lạc quan nhưng đầy kiêu hãnh.

Không chỉ là một người con gái lạc quan, hay mơ mộng, Phương Định còn là một người chiến sĩ dũng cảm, kiên trung và trách nhiệm vô cùng. Hãy nhìn vào cách mà cô thực hiện nhiệm vụ một mình trên cứ điểm cao. Một mình cô đối đầu với một quả bom lớn “quả bom nằm lạnh lùng trên một bụi cây khô”. Có lẽ ở cái tuổi mười bảy của mình, còn quá trẻ, liệu Phương Định có sợ hãi, có những cảm xúc nôn nao về sự nguy hiểm trong công việc của mình không? Không, cô hoàn toàn không có chút sợ hãi dù ở đó “vắng lặng đến phát sợ. Cây còn lại xơ xác. Đất nóng. Khói đen vật vờ”. Phương Định – nữ thanh niên xung phong của tổ trinh sát mặt đường vẫn bình tĩnh “dùng xẻng nhỏ” để phá bom. Những tiếng động sắc lạnh như “cứa vào da thịt” cũng không làm cô chùn bước. Cô không đi “khom” bởi đó là kiểu đi không “đàng hoàng”, cô dõng dạc bước đến bên quả bom, “bỏ gói thuốc mìn vào lỗ đã đào” rồi chạy về điểm nấp. Ở nơi khốc liệt này, có bao giờ những cô gái ấy nghĩ về cái chết không? Có, họ nghĩ về cái chết mỗi ngày nhưng “đó là một cái chết mờ nhạt, không cụ thể”. Điều quan trọng với họ chỉ là bom có nổ không, đường có thông để xe qua hay không. Sự quả cảm của người nữ thanh niên xung phong ấy khiến cho ta phải cảm phục vô cùng. Giữa bom đạn và chết chóc, cái chết với họ chỉ là một cái chết “nhẹ tựa lông hồng”. Họ không sợ hãi, không chùn bước ở bất kỳ hoàn cảnh nào. Cùng với đó, tinh thần trách nhiệm là động lực để họ tiến lên, và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của mình.

Không chỉ vậy, Phương Định còn là một người con gái rất giàu tình cảm nữa. Ở giữa nơi chiến trường ác liệt này, cô sống cùng hai người đồng đội là Thao và Nho. Họ sống với nhau, chiến đấu cùng nhau qua từng trận đánh, cùng nhau đối diện với nguy hiểm rình rập. Có lẽ vì thế mà họ đã coi nhau như người thân trong gia đình. Phương Định có thể hiểu và nắm rõ từng sở thích cũng như nỗi sợ hãi của hai người bạn của mình. Cô biết đội trưởng Thao là người hay làm điệu “áo lót của chị cái nào cũng thêu chỉ màu” hay đôi lông mày “tỉa nhỏ như cái tăm”, thế nhưng trong công việc chị lại là người “cương quyết, táo bạo” và “bình tĩnh đến phát sợ”. Cô cũng hiểu rõ nỗi sợ hãi của chị Thao là máu và vắt. Còn với Nho, cô coi nó như đứa em gái nhỏ của mình. Phải là người luôn quan tâm tới đồng đội, yêu thương họ thì cô mới có thể tinh tế mà nắm bắt từng sở thích cũng như nỗi sợ hãi của họ!

Đến khi Nho sập hầm bị thương, chính Phương Định là người đã chăm sóc, băng bó cho Nho, pha sữa cho Nho uống. Cô săn sóc những người đồng đội của mình như những người chị người em trong gia đình. Sự săn sóc đó của cô đã chứng minh cho một tâm hồn giàu tình cảm, luôn yêu thương mọi người của Phương Định.

Sống ở nơi chiến trường ác liệt này khiến cho người con gái giàu tình cảm như Phương Định lại càng khao khát và mong nhớ về quê hương. Cô nhớ căn phòng nhỏ của mình giữa con phố nơi Hà Nội, nhớ mẹ, nhớ ô cửa sổ nhỏ, “những ngôi sao to trên bầu trời thành phố”, “cái vòm tròn của nhà hát”, “bà bán kem đẩy một chiếc xe chở đầy thùng kem”, … Đó là những điều nhỏ nhặt nhưng lại khiến cô “tiếc không nói nổi” và mong nhớ không thôi.

Phương Định – cô nữ thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn là đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng nhất:

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”

Lê Minh Khuê đã miêu tả rất chân thực cuộc sống và chiến đấu của những người con gái trên tuyến đường máu lửa năm nào. Bà đã chọn ngôi kể thứ nhất, hoá thân vào nhân vật để nói lên những suy tư, cảm xúc chân thật nhất của mình. Ngôn từ kể chuyện bình dị, gần gũi đã cho chúng ta thấy được một Phương Định rất thân quen, mộc mạc và chân thành.

Nhân vật Phương Định trong Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã mang đến những ấn tượng sâu đậm trong lòng độc giả. Cô là đại diện cho lớp thanh niên trẻ, thế hệ trẻ đã cống hiến tuổi xuân của mình trong những năm tháng gian lao mà hào hùng của dân tộc.

Cảm nhận vẻ đẹp tâm hồn Phương Định hay nhất

Lê Minh Khuê là nhà văn thuộc thế hệ những tác giả bắt đầu sáng tác trong thời kì kháng chiến chống Mĩ. Với tài năng và sự tìm tòi, khám phá của mình, bà sớm gặt hái được nhiều thành công về mảng đề tài là cuộc sống chiến đấu của những thanh niên xung phong và bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn. “Những ngôi sao xa xôi” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của Lê Minh Khuê. Nhân vật chính trong tác phẩm – Phương Định – là nhân vật giành được nhiều sự yêu mến, cảm phục của người đọc bởi vẻ đẹp ngoại hình, tâm hồn và sự dũng cảm, ngoan cường, bình tĩnh ung dung trước hiểm nguy.

Phương Định gây cảm tình đầu tiên cho người đọc bởi vẻ trẻ trung, xinh đẹp của một cô gái mới lớn. Cô là người nhạy cảm và luôn quan tâm đến hình thức của mình. Cô tự đánh giá: “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Cón mắt tôi thì các lái xe bảo: Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”, vẻ đẹp ấy của cô đã hấp dẫn bao chàng trai: “các anh pháo thủ và lái xe hay hỏi thăm tôi”. Điều đó làm Phương Định tự hào nhưng điều đặc biệt là cô chưa dành riêng tình cảm cho ai.

Nhân vật chính của tác phẩm còn khiến người đọc khâm phục bởi sự dũng cảm ngoan cường, bình tĩnh ung dung vượt lên khó khăn nguy hiểm.

Phương Định cùng những người bạn của minh sống và chiến đấu trên một cao điểm, giữa một vùng trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Chị phải chạy trên cao điểm đánh phá của máy bay địch. Sau mỗi trận bom, chị cùng đồng đội phải lao ra trọng điểm, đo và ước tính khối lượng đất đá bị bom địch đào xới, đếm những quả bom chưa nổ và dùng những khối thuốc nổ đặt vào cạnh nó để phá. Đó là công việc mạo hiểm với cái chết luôn gần kề tạo áp lực khiến thần kinh vô cùng căng thẳng. Thực hiện công việc đó, Phương Định và đồng đội phải rất bình tĩnh và họ đã thực sự bình tĩnh, ung dung một cách lạ thường. Thậm chí, với họ, công việc ấy đã trở thành bình thường: “Công việc của chúng tôi là ngồi đây. Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và khi cần thì phá bom”.

Mặc dù đã quen với công việc nguy hiểm này, thậm chí một ngày có thế phải phá tới năm quả bom nhưng mỗi lần vẫn là một thử thách tột độ với Phương Định. Từ khung cảnh và không khí chứa đầy càng thẳng đến cảm giác là các anh cao xạ ở trên kia cũng đang theo dõi từng động tác cử chỉ của mình để lòng dũng cảm ở cô như được kích thích bởi sự tự trọng: “Tôi đến gần quả bom… đàng hoàng mà bước tới” ở bên quả bom kề sát với cái chết im lim và bất ngờ, từng cảm giác của con người như cũng trở nên sắc nhọn hơn: “Thỉnh thoảng lưỡi xẻng chạm vào quả bom. Một tiếng động sắc đến gai người cứa vào da thịt tôi. Vỏ quả bom nóng. Một dấu hiệu chẳng lành”.

Đặc biệt, Phương Định càng khiến người đọc yêu mến, trân trọng hơn bởi tâm hồn trong sáng, tinh tế. Chị rất giàu tình cảm với đồng chí, đồng đội, quê hương và vô cùng lạc quan yêu đời.

Giống như hai người đồng đội trong tổ trinh sát, Phương Định yêu mến những người đồng đội trong tổ và cả đơn vị của mình. Đặc biệt, cô yêu mến và cảm phục tất cả những người chiến sĩ mà hằng đêm cô gặp trên trọng điểm của những con đường vào mặt trận. Phương Định đã lo lắng, sốt ruột khi đồng đội lên cao điểm chưa về. Chị yêu thương và gắn bó với bạn bè nên có những nhận xét tốt đẹp đầy thiện cảm về Nho, phát hiện ra vẻ đẹp dễ thương “nhẹ, mát như một que kem trắng” của bạn. Chị còn hiểu và đồng cảm sâu sắc với những sở thích và tâm trạng của chị Thao.

Phương Định cũng là người con gái có một thời học sinh hồn nhiên, vô tư bên người mẹ thân thương trong một căn buồng nhỏ nằm trên một đường phố yên tĩnh hồi Hà Nội còn thanh bình trước chiến tranh. Những kỉ niệm ấy luôn sống lại trong cô giữa chiến trường dữ dội. Nó là niềm khao khát làm dịu mát tâm hồn trong hoàn cảnh căng thẳng, khốc liệt của chiến trường.

Vào chiến trường đã ba năm, làm quen với những thử thách hiểm nguy, giáp mặt hàng ngày với cái chết nhưng ở Phương Định không mất đi sự hồn nhiên trong sáng và cả những mơ ước về tương lai: “Tôi mê hát”, “thích nhiều bài”.

Phương Định là cô thanh niên xung phong trên tuyến đường huyết mạch Trường Sơn những ngày kháng chiến chống Mĩ. Chị tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam trong những năm tháng hào hùng ấy. Họ là những người không tiếc tuổi thanh xuân, hiến dâng trọn vẹn cho Tổ quốc những gì quý giá nhất:

“Xẻ dọc Trường Sơn đi đánh Mĩ
Mà lòng phơi phới dậy tương lai”

Trong “Những ngôi sao xa xôi”, Lê Minh Khuê đã miêu tả chân thực và sinh động tâm lí nhân vật. Tác phẩm được kể từ ngôi thứ nhất tạo thuận lợi cho tác giả miêu tả thế giới nội tâm qua việc để nhân vật tự sự về mình.

Nhân vật Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê mang những đặc điểm tốt đẹp tiêu biểu cho tâm hồn những chàng trai, cô gái thanh niên xung phong lên đường chống Mĩ trong những năm tháng vất vả mà hào hùng của dân tộc. Phương Định để lại trong lòng độc giả niềm yêu mến, cảm phục đối với thế hệ trẻ Việt Nam trong những ngày tháng bom rơi đạn nổ ấy. Và hơn thế, điều đó trở thành động lực để thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay viết tiếp nét son trong trang sử của thời đại mình.